امام علي(ع) نامه اي به معاویه نوشت و تأكيد كرد: «بيعتى كه مردم در مدينه با من كردند براى تو كه در شام بودى الزام آور است، همان كسانى كه با ابوبكر و عمر و عثمان بيعت كردند با همان شرايط با من بيعت نمودند، بنابراين نه حاضران اختيار فسخ يا مخالفت با آن را دارند و نه كسى كه غايب بوده حق ردّ كردن آن را دارد». در واقع استدلال امام(ع) يك استدلال جدلى است كه مسلمات طرف مقابل را مى گيرد و با آن بر ضد وى استدلال مى كند و در اينجا معاويه كه خود را از طرفداران حكومت خلفاى پيشين مى دانست، نمى توانست چگونگى انتخاب آنها را انكار كند و اين در حالى بود كه اين گزينش به صورت كاملتر در مورد حكومت امام علي(ع) واقع شده بود.

در بین خطبه شقشقیه مردى از اهل عراق برخاست و نامه اى به دست آن حضرت داد. على(ع) مشغول مطالعه آن نامه شد و هنگامى که از خواندن آن فراغت یافت ابن عباس عرض کرد: اى امیرمؤمنان چه خوب بود خطبه را ادامه مى دادید. فرمود: هیهات اى ابن عباس! این سوز درونى بود که زبانه کشید و سپس آرام گرفت و فرو نشست. ابن عباس مى گوید: به خدا سوگند من هیچ گاه بر سخنى همچون این سخن ناتمام تأسف نخوردم که على(ع) آن را تا به آن جا که مى خواست برسد ادامه نداد.