اشكال توصیف خداوند با صفات مخلوقین

توصیف خداوند با صفات مخلوقین چه اشکالی دارد؟

به فرموده امام علي(ع) كسى كه خداوند را به صفات مخلوقات وصف كند او را همچون ممكنات، محدود دانسته و كسى كه حدّى براى او قائل شود، به يقين شبيه و مانندى نيز براى او تصوّر مى كند و بنابراين او را در قالب اعداد در مى آورد و كسى كه او را در قالب اعداد در آورد، ازليّت و ابديّت او را انكار نموده است؛ چرا كه اين دو وصف از نامحدود بودن ذات پاك او سرچشمه مى گيرد.

نفي برخي از «صفات سلبيّه» از خداوند

امام علی(علیه السلام) چگونه برخي از «صفات سلبيّه» را از خداوند نفي كرده است؟

امام علی(ع) درباره بخشي از «صفات سلبيّه» خداوند می فرماید: «نه درون اشياء داخل، و نه از آنها خارج است»، اين گونه تعبيرات، تناقضي با يكديگر ندارند؛ چون مي شود وجودى نه داخل اشياء باشد نه خارج آن، مثل روح در بدن انسان كه نه جزء بدن است و نه خارج از آن، و خداوند به منزله روح عالَم هستى است.

«صفات سلبيّه» خداوند از زبان امام علي(ع)

امام علی(علیه السلام) در خطبه 186 نهج البلاغه «صفات سلبيّه» خداوند را چگونه معرفی می نماید؟

امام علی(ع) در توصیف پروردگار با استناد به «صفات سلبيّه» می فرماید: «كسى كه براى خدا كيفيّتى قائل گردد او را يگانه ندانسته و آن كس كه براى او مانند قرار داده به حقيقتش پى نبرده و هر كس او را به چيزى تشبيه كند به مقصد نرسيده است»، در واقع امام(ع) در این فراز، کلیه صفات ممکنات را از خداوند نفی می کند، اما شناخت صحیح خداوند از دو راه امکان پذیر است: نخست دقت در آثار و افعال او كه جهان هستى را پر كرده و ديگر، تحليل حقيقت وجود كه به واجب الوجود منتهى مى شود و در اصطلاح «برهان صدّيقين» نام دارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الباقر عليه السّلام :

بَلا فى اِثْنَيْنِ مِنْ اَصْحابِهِ قالَ: فَلمّا مَرَّبِها تَرَقْرَقَتْ عَيْناهُ لِلْبُکاءِ ثُمَّ قالَ: هذا مَناخُ رِکابِهِمْ وَ هذا مُلْقى رِحالِهِمْ وَهيهُنا تُهْراقُ دِماؤُهُمْ، طوبى لَکِ مِنْ تُرْبَةٍ عَلَيْکِ تُهْراقُ دِماءُ الاحِبَّةِ.

بحارالانوار، ج 44، ص 258