معنای صفت «توّاب»؟!

چرا به خداوند «توّاب» می گوییم؟

«تَوّاب» صيغه مبالغه از ماده «توبه» به معناى رجوع و بازگشت است و معمولا در بازگشت از گناه به كار مى رود. واژه توبه در قرآن هنگام نسبت دادن به بندگان با «اِلى» و موقع نسبت دادن به خدا با «عَلى» متعدى مى شود. نكته اين تفاوتِ تعبير در آن است كه بازگشت بندگان از گناه به اين صورت است كه گناه را ترك گويند و در مقام عذرخواهى برآيند؛ ولى بازگشت خداوند به اين است كه لطفى را كه به خاطر گناه از بندگانش دريغ داشته به آنها باز گرداند و چون از يك مقام بالا و والا است تعبير به «عَلى» شده است.

علت ذكر دو صفت «حكيم» و «تواب» در كنار هم؟ً!

چرا در آیات قرآن کریم دو صفت «حكيم» و «تواب» در كنار هم ذكر شده ‌اند؟

خداوند مى فرمايد: «و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اين كه او توبه پذير و حكيم است [بسيارى از شما گرفتار مجازات سخت الهى مى شديد!]». اين آيه بعد از آيات مربوط به «لعان» قرار گرفته است. لعان اين است كه مردى همسر خود را بدون اقامه شاهد متهم به زنا كند، در اين صورت هشتاد تازيانه می خورد، ولى قرآن اين حكم را از شوهر برداشته؛ لکن آن دو براى هميشه بر يكديگر حرام مى شوند. خدا راه توبه را به روى طرفين، باز گذاشته تا اگر يكى، ديگرى را بى دليل متهم ساخت، مجازات تهمت را بپذيرد و به زناشوئى باز گردد.

حقیقت توبه

حقیقت توبه چیست؟

«توبه» در اصل به معنى بازگشت از گناه است. ولى اگر به خدا نسبت داده شود، در اين صورت به معنى بازگشت به رحمت است. بنابر این واژه «توبه» مشترك لفظى يا معنوى است ميان «خدا» و «بندگان».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللهِ(صلى الله عليه وآله):

لَيْسَ لِلْحِجَّةِ المَبْرُورَةِ ثَوابٌ اِلاّ الجَنَّة

حجّ مقبول پاداشى جز بهشت ندارد.

سنن ترمذى: 3/175/8190