«عُجب» و «خودپسندى» در قرآن و روايات مورد مذمّت شديد قرار گرفته است؛ امام علي(ع) مي فرمايد: «خودپسندى و غرور، ضد راستى، درست انديشى و آفت عقل است». هم چنين آفت شرف انسان، آفت عقل او و موجب دشمن شدن مردم و سرآغاز حماقت انسان مي شود. قرآن نیز در مذمت آن می گوید: «آيا كسى كه زشتى عملش [بر اثر عُجب و خودپسندى و هواى نفس] براى او آراسته شده و آن را زيبا مى بيند [همانند كسى است كه واقع را مى يابد]؟! خداوند هر كس را بخواهد [و سزاوار باشد] گمراه مى سازد و هر كس را بخواهد [و شايسته ببيند] هدايت مى كند».

امام علی(ع) درباره يكي از آثار «خودپسندی» می فرمایند: «خودپسندىِ انسان، يكى از حسودهاي عقل اوست». حسود كسى است كه به نعمت هايى كه به ديگري رسيده رشك مى ورزد و آرزوى زوال آنها را دارد و همين امر سبب مى شود به دشمنى با او برخيزد و... . از سویی خودپسندى در برابر عقل انسان همين كارها را انجام مى دهد، قدرت عقل را از انسان گرفته و او را به خطا مى افكند، عيب انسان را ظاهر مى سازد و مردم را از او متنفر مى كند. از این رو تعبیر امام(ع) بسیار رسا است.