در پاسخ به اين سؤال كه آیا در صدر اسلام از مردم خمس گرفته می شد؟ بايد گفت: اگر منظور از صدر اسلام، زمان ائمّه(ع) باشد، جواب مثبت است؛ زيرا بسيارى از ائمه(ع) در عصر خود خمس درآمد انواع كسبها را مى گرفتند و حتّى وكلايي برای این کار معين نمودند و اگر منظور از صدر اسلام، خصوص زمان پيامبر(ص) و امام علي(ع) باشد، بايد گفت كه غير از غنائم جنگى، از معادن و گنجها و همچنين غوص (جواهراتى كه بوسيله غوّاصى از درياها بيرون آورده مى شود) در عصر آنها خمس گرفته شده است.

بعضی پنداشته اند خمس در زمان غيبت به شيعيان بخشيده شده است؟ در پاسخ بايد گفت: رواياتى كه موجب اين توهّم شده پنج دسته است: 1. رواياتى كه درباره اسيران جنگى وارد شده. 2. احاديثى كه دليل بر تحليل خمس در زمان معين است. 3. رواياتي كه درباره شخص معيّنى بوده. 4. رواياتى كه مضمون آن بخشش است ولى منظور انفال است. 5. رواياتى كه ظاهر آن، بخشش مطلق است. روایات این قسم نیز يا سندشان ضعيف است يا دلالت كافى ندارند يا مرسل هستند و يا مربوط به مورد خاص هستند؛ نتيجه اين كه خمس در زمان غيبت بخشيده نشده است.