«خَلْق» به گفته «مقاييس اللّغة» در اصل دو معنى دارد: يكى اندازه ‌گيرى اشياء، و ديگر صاف و مسطّح بودن است. «راغب» مى ‌گويد: «خَلْق به معنى اندازه ‌گيرى منظم و صحيح است و به معنى ايجاد اشياء بدون هيچ اصل و مادّه قبلى نيز استعمال مى‌ شود. خلقت به معنى ايجاد بعد از عدم، مخصوص خدا است؛ اما در معنى تغيير و تبديل اشیاء، در انسان‌ نيز متصور است». به اين ترتيب، «خلق» گرچه در اصل به معنى تقدير يا تنظيم و صاف كردن اشياء است، اما اکنون غالبا در معنی ابداع و ايجاد، و تغيير صورت اشياء به كار می رود.

«خلق» به گفته راغب در مفردات، در اصل به معناى اندازه گيرى مستقيم است؛ و معمولا در ايجاد و ابداع چيزى بدون سابقه و مانند، استعمال مى شود. به گفته مقاييس اللّغه «خلق» دو معناى اصلى دارد: نخست اندازه گيرى، و دوم صاف بودن چيزى است؛ و لذا به سنگ صاف «خَلْقاءْ» مى گويند؛ و به صفات درونى «اخلاق» گفته مى شود؛ چرا كه نوعى آفرينش را مى رساند. به هر حال از آنجا كه در آفرينش هم اندازه گيرى و هم تنظيم و تسويه است؛ اين واژه در مورد آفرينش ابداعى خداوند به كار رفته است.