معنای واژه «خَلْق»

منظور از واژه «خَلْق» چیست؟

 «خَلْق» به گفته «مقاييس اللّغة» در اصل دو معنى دارد: يكى اندازه ‌گيرى اشياء، و ديگر صاف و مسطّح بودن است. «راغب» مى ‌گويد: «خَلْق به معنى اندازه ‌گيرى منظم و صحيح است و به معنى ايجاد اشياء بدون هيچ اصل و مادّه قبلى نيز استعمال مى‌ شود. خلقت به معنى ايجاد بعد از عدم، مخصوص خدا است؛ اما در معنى تغيير و تبديل اشیاء، در انسان‌ نيز متصور است». به اين ترتيب، «خلق» گرچه در اصل به معنى تقدير يا تنظيم و صاف كردن اشياء است، اما اکنون غالبا در معنی ابداع و ايجاد، و تغيير صورت اشياء به كار می رود.

تناقض گويي قرآن در تغيير ناپذيري کلام الهي!

قرآن در آيه 64 سوره يونس مي گويد: «براي کلمات خداوند تبديل وجود ندارد»، امّا در آيه 101 سوره نحل مي گويد: «و هنگامي که آيه اي را به جاي آيه اي ديگر تبديل کنيم»؛ آيا در اين آيات تناقض وجود ندارد؟!

موضوع این دو آيه متفاوت است؛ در آيه اول مراد از «کلمات»، «وعده هاي الهی» است که تخلّف ناپذير هستند. در آيه دوم سخن از «نسخ حکم» يک آيه و آوردن «حکمي جديد» توسط آيه اي ديگر است. لذا تناقضي بين اين آيات نيست. نسخ در منطق شرع، تغيير دادن حكمى و جانشين ساختن حكمى ديگر به جاى آن است؛ مانند تغيير قبله. نسخ در احكام، طبق «مصالح بندگان» است و آنچه نسخ می شود، حکمی از احکام الهی است که با گذر جامعه از مرحله ای منحط به به مرحله ای عالی با حکمی جدید و متناسب جایگزین می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي بن موسي الرضا عليه السلام :

کان ابي اذا دخل شهر المحرم لايري ضاحکا و کانت الکابة تغلب عليه حتي يمضي منه عشرة ايام فاذا کان يوم العاشر کان ذلک اليوم يوم مصيبته و حزنه و بکائه و يقول: هو اليوم الذي قتل فيه الحسين عليه السلام

بحارالانوار، ج 44، ص 284