شمس الدین ابو عبدالله محمد بن ابى بکر بن ایوب بن سعد زرعى دمشقى (ابن قَیِّم جوزى) (691-751 ق) از بزرگان و به اصطلاح اصلاح گران سلفیّه به شمار مى رود که شاگرد ابن تیمیه بوده و نقش بسیار مهّمى در شکل گیرى فرقه انحرافى وهابیت داشته است. او در شاگردى ابن تیمیه چنان بارز و متعهّد بود که هیچ سخنى خارج از مطالب و چارچوب اندیشه هاى استادش نگفته است؛ بلکه در همه موارد به یارى او شتافته و در انتشار عقاید گمراه کننده ابن تیمیه تلاش کرده است؛ به گونه اى که کتاب‌های ابن تیمیه را تلخیص، تهذیب، و استنساخ کرده و منتشر مى نمود.

کتاب «تلخیص البیان» که نام اصلى آن عبارت است از «تلخیص البیان عن مجازات القرآن» یا مجاز القرآن، توسط «سید رضى» ابوالحسن محمد بن حسین بن موسى (359 ـ 406 ق) تالیف شده است. این کتاب نخستین کتابى است که در زمینه تفسیرجنبه هاى فصاحت و بلاغت قرآن نوشته شده و مورد توجه دانشمندان اسلام قرار گرفته است.