قانون «ارث» از منظر شیعه

در فقه شیعه قانون «ارث» چه احکام و شرایطی دارد؟

از منظر شیعه، ارث احکام و شرایطی دارد؛ از جمله اين كه سهم مرد دو برابر زن است. اگر سهم وارث در قرآن تعيين شده باشد ارث او «بالفرض» است و الّا ارث او «بالقرابة» مى باشد. «ورثه» روى هم رفته در سه طبقه مختلف قرار دارند كه با وجود طبقه جلوتر نوبت به ارث طبقه بعدي نمى رسد. زوج و زوجه هميشه سهم ثابت خود را مى برند. لباس پدر و قرآن و انگشترى او مختص پسر بزرگتر است و ساير ورثه در آن حقى ندارند. زوجه از اراضى به هيچ وجه ارث نمى برد؛ ولى از قيمت آن ارث مى برد.

بیشتر یا کمتر شدن سهام ارث، از مجموع مال

چرا گاهى سهام ارث از مجموع مال کمتر یا بیشتر مى شود؟

 در کتاب ارث دو اصطلاح «عول» و «تعصیب» وجود دارد، سرچشمه این بحث از آنجا است که بر اساس آیات قرآن، سهام ارث گاهى از مجموع مال کمتر، و گاهى بیشتر است. عول در لغت به معنی زیادی است و اگر سهم ورثه از مجموع مال بیشتر باشد، فقهاى شیعه معتقدند کمبود متوجه افرادی است که حداقل و حداکثر سهم آنها، مشخص نشده یعنى قابلیت تغییر و نوسان را دارد. تعصیب یعنی مجموع سهام، از مجموع مال، کمتر است و مقداری از مال باقى مى ماند، که فقهاى شیعه معتقدند اموال اضافی، باید به نسبت در میان ورثه تقسیم گردد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله(صلى الله عليه وآله)

ألاَ مَن ظَلَمَ أجِيراً اُجْرتَهُ فلَعنةُ اللهِ علَيهِ

هان! نفرين خدا بر کسى که مزد مزدبَرى را کامل نپردازد

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 38