به تصريح قرآن، حضرت يعقوب(ع) اسطوره صبر و شكيبايى بود كه به فراق فرزند دلبندش حضرت يوسف(ع) كه سخت مورد علاقه اش بود گرفتار شد. ساليان دراز با چشمانى اشكبار صبر كرد تا جايي كه ديدگانش را از دست داد؛ اما در اين راه هرگز سخنى بر خلاف رضاى حق بر زبان نراند و پيوسته شاكر و صابر بود و به تعبير خودش «صبر جميل» داشت.

منظور از «صبر» همان استقامت در برابر مشكلات و حوادث گوناگون است كه نقطه مقابل آن جزع، بى تابى و تسليم شدن در برابر مشكلات است. این مسئله علاوه بر زندگى مادى در زندگى معنوى نيز وجود دارد. به عبارت دیگر اگر انسان در برابر نفس سركش و هوی و هوس ها و زرق و برق دنيا و جاذبه هاى گناه ايستادگى نكند و در طريق «معرفة اللّه» و اطاعت فرمان او با مشكلات نجنگد، هرگز به جايى نمى رسد. لذا علماى علم اخلاق، صبر را به سه دسته تقسيم مى كنند: صبر بر اطاعت، صبر بر معصيت و صبر بر مصيبت.