در زمان امام باقر(ع) اختلافات فقهی ميان فرق اسلامی‌ و وابستگي علمای اهل سنت به حاكمان اموی باعث شد تا ضرورت احیای سنت واقعی پیامبر(ص) به دور از شائبه های تحریف عمدی خلفا و علمای وابسته به آنان احساس شود. فروکش کردن تنش های سیاسی پس از حادثه کربلا و شکست ابن زبیر و یکپارچه شدن حاکمیّت مروانیان، علما را از صحنه سیاست به حوزه درس و حدیث كشاند. نقطه نظرات فقه شیعه كه در حد اذان، تقیه، نماز میت و ... محدود بود، با ظهور امام باقر(ع) به یک جنبش فرهنگی تحسین برانگیزی تبديل شد.

امام باقر(ع) نزد علما و بزرگان اهل سنت مورد احترام و تعظیم قرار داشت. محمّد بن سعد زهرى می گوید: «محمّد از طبقه سوم از تابعین مدینه، مردى عابد، عالم و ثقه بود». همچنین ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ مى گوید: «او سید فقهاى حجاز است، که مردم فقه را از او و فرزندش جعفر فرا گرفتند. او ملقّب به باقر است، کسى که علم را مى شکافد. و این لقبى است که رسول خدا(ص) بر او گذارده است»، و... .