بى شك «تجسّس» در حالات خصوصى مردم ناپسند است و قرآن از آن نهي نموده است؛ ولى گاه مواردى پيش مى آيد كه اگر با حُسن ظنّ برخورد شود، خطراتى براى جامعه اسلامى دارد، مانند توطئه منافقان داخلى يا نقشه‌ دشمنان خارجي كه به دست مزدوران داخلي انجام مى شود. در اين موارد بايد با سوء ظن نگريست و براى حفظ اهداف مهمتر تجسّس نمود و اين همان فلسفه تشكيل دستگاه هاى اطّلاعاتى و ضدّ اطلاعاتى است. نوع ديگر تجسّس، تجسّس در كار مأموران حكومتى است تا معلوم شود آنها وظايف خود را به خوبي انجام مى دهند يا نه.