حسینعلی بهاء در سال 1233 قمری در تهران به دنیا آمد. او به متصوفه علاقه داشت و به سلک آن ها درآمد. پس از ادعای بابیت توسط علی محمد باب، از مبلغان او گشت و پس از تبعید به ادرنه با برادرش صبح ازل که از طرف محمدعلی باب، به رهبری بابیه منصوب شده بود اختلاف پیدا کرد و مدعی شد بابیه منسوخ گشته و او همان شخص موعود است و سرانجام ادعای الوهیت کرد. وی با گرفتن وجوهات مختلف برای خود اموالی فراهم کرد و برای بقای آن،  نیابت را به فرزندانش وصیت کرد و قبر خود را قبله مراسم مذهبی بهائیان اعلام کرد.

حسینعلی بهاء در کتابهای مختلفی و با تعابیری همچون «بیدار شدن به دست اراده الهی» یا «مبعوث شدن توسط خدا» و «نوری نزد من است که با دست اراده الهی روشن می گرد» و... ادعای رسالت و پیغمبری می کند. همچنین عباس افندی، پسر بهاءالدین پدرش را در رده انبیاء اولوالعزم و سرآمد و برتر از همه آنها می داند و میرزا ابوالفضل گلپایگانی برای بهاءالدین مقام ربوبیت قائل می شود و آن را به معنای شارعیت می داند.