شروط «ارتداد» در کلام فقها

بر اساس دیدگاه فقها شروط ضروری در حکم به «ارتداد» چیست؟

از خلال کلمات فقها به دست می آید که برای حکم به ارتداد، چهار شرط لازم است. مانند بلوغ: از این رو اعتباری به انکار شخص غیر بالغ نیست. از سویی عقل نیز یکی از شرایط لازم در صدور حکم ارتداد است، لذا اعتباری به انکار مجنون در حال جنونش و نیز انسان مست در حال مستی اش نیست. همچنین اختیار، یکی دیگر لوازم ارتداد است، لذا اگر کسی در حال اکراه، منکر یکی از ضروریات دین شود، مرتدّ نیست. از سویی شخص «مرتد» در انکار خود باید قصد داشته باشد، لذا اعتباری به کلام انسان خواب یا غافل یا اهل سهو یا فرد بیهوش نیست.

بیان تدریجی حکم «تحریم شراب»

چرا قرآن کریم حکم «تحریم شراب» را بصورت تدریجی و کم کم اعلام كرده است؟

اعراب جاهلى به خاطر آنكه سخت آلوده شراب بودند، حكم تحريم شراب در چهار مرحله داده شد. قرآن در ابتدا می فرماید: «از ميوه هاى درختان خرما و انگور، مسكرات و روزى پاكيزه مى گيريد». در مرحله دوم می فرماید: «در حال مستى به نماز نزديك نشويد». در مرحله سوم، شراب را گناهی بزرگ دانسته، هر چند منافعی دارد، اما زيانش بيش از سود آن است. در مرحله چهارم است كه شراب را از عمل شيطان دانسته است و اين، حکم حرمت است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

مَنْ دَمِعَتْ عَيْنُهُ فينَا دَمْعَةً لِدَمٍ سُفِکَ لَنا اَوْ حَقٍّ لَنا نُقِصْناهُ اَوْ عِرْضٍ اُنْتُهِکَ لَنا اَوْلاَِحَدٍ مِنْ شيعَتِنا بَوَّاءهُ اللّهُ تَعالى بِها فِى الْجَنَّةِ حُقُباً.

امالى شيخ مفيد، ص 175