تضادى در میان این دو دستور نیست؛ اوّلاً: آیه مورد بحث مى فرماید حساب هر کس جدا است و گمراهى دیگران مانند نیاکان و غیر نیاکان، لطمه اى به هدایت افراد هدایت یافته نمى زند، بنابراین شما از آنها پیروى نکنید و خود را نجات دهید . ثانیاً: این آیه اشاره به موقعى مى کند که امر به معروف و نهى از منکر کارگر نمى شود، و یا شرائط تأثیر آن جمع نیست.

جمعى از دانشمندان اسلامى معتقدند: وجوب امر به معروف تنها با دلیل نقلى ثابت شده، و عقل فرمانی در این رابطه ندارد. اما با توجه به پیوندهاى اجتماعى، هر زیان فردى امکان این را دارد که به صورت یک «زیان اجتماعى» در آید. از پیامبر(ص) نقل شده: «یک فرد گنهکار، در میان مردم همانند کسى است که با جمعى سوار کشتى شده، و در وسط دریا، موضع نشست خود را سوراخ کند، و در پاسخ به اعتراض دیگران بگوید: من در سهم خود تصرف مى کنم! اگر دیگران او را از این عمل باز ندارند، طولى نمى کشد همگى در دریا غرق مى شوند.

اینکه قرآن می گوید: «شما مسئول خویشتنید، اگر هدایت یافتید گمراهى دیگران لطمه اى به شما نخواهد زد»، بر اساس روایات، اشاره به موقعى مى کند که امر به معروف و نهى از منکر کارگر نمى شود. ضمن اینکه خود امر به معروف و نهی از منکر، مصداق انجام مسئولیت است، اما اگر نپذیرفتند طبق این آیه، زیانی به شما نخواهد رسید.

گناهان چه در مقیاس محدود و چه گسترده در جامعه اثراتیدارد و موجبمفاسد اجتماعى و بلا و سلب برکات مى شود، مانند غذاى مسموم که در بدن تأثیر نامطلوب می گذارد، مثلا دروغ باعث سلب اعتماد می شود و... . آیه «ظهر الفساد فی البرّ و البحر بما کسبت أیدی الناس» همناظر به همین رابطه طبیعى بین گناه و فساد است. طبق روایات اسلامى، بسیارى از گناهان علاوه بر اینها، آثار شومینیز با خود به همراه مى آورند که پیوندشان با آن آثار، لااقل از نظر طبیعى ناشناخته است، مثل رابطه کوتاهی عمر با قطع رحم و... .