پاسخ اجمالی:
مراحل آفرينش «جنين» که در قرآن به آن اشاره شده با علم منافاتي ندارد؛ زيرا تعبير قرآن درباره نطفه اين است كه: «نطفه به علقه تبديل مى‌شود». علقه يك مجموعه سلولى است كه به ديواره رحم آويزان است و از خون رحم تغذيه مى‌كند.
پس استخوانها پيشتر به وجود مى‌آيد، سپس ماهيچه‌ها بر آنها مى‌رويد و آنها را مى‌پوشاند و بدين‌سان درستى سخن خداوند آشكار مى‌شود كه فرمود: «پس مضغه را آفريديم و پس از آن بر استخوانها گوشت رويانديم».
پاسخ تفصیلی:
خلقت «استخوان» از «گوشت»
برخى پنداشته‌اند كه قرآن مراحل آفرينش جنين را به گونه‌اى بيان كرده كه با حقايق ثابت علمى ناسازگار است. در قرآن كريم مراحل آفرينش انسان چنين بيان شده است: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الاِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ. ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَكِينٍ . ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَاماً فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْماً ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبَارَكَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ».(1)
در تفسير جلالين، «علقه» به «خون بسته» و «مضغه» به «لقمه گوشت جويده» معنا شده است.(2) در تفسير مراغى(3) و ديگر تفاسير پس از وى، همين معانى براى دو واژه پيشگفته ياد شده است.
معناى اين سخن آن است كه نطفه به خون بسته و سپس به گوشت تقريباً جويده و آن گاه به استخوان تبديل شده است.
اما اين مطلب با علم ـ كه مى‌گويد پس از آفرينش استخوانها گوشت بر آنها مى‌رويد ـ ناسازگار است؛ چنانكه كه قرآن نيز صريحاً مى‌گويد: «بر استخوانها گوشت رويانديم» و چنين به نظر مى‌رسد كه در اين آيه يك نوع تناقض گويى وجود دارد!
در پاسخ بايد گفت:
چنين شبهه‌اى ناشى از اشتباه اين مفسّران است و هيچ اشكالى بر قرآن وارد نيست؛ زيرا تعبير قرآن درباره نطفه (حاصل آميزش «اسپرماتوزئيد»(4) و «اُوول»(5)) اين است كه نطفه به علقه تبديل مى‌شود؛ و علقه عبارت است از يك مجموعه سلولى كه به ديواره رحم آويزان است و از خون رحم تغذيه مى‌كند.
پس استخوانها پيشتر به وجود مى‌آيد، سپس ماهيچه‌ها بر آنها مى‌رويد و آنها را مى‌پوشاند و بدين سان درستى سخن خداوند آشكار مى‌شود كه فرمود: «پس مضغه را آفريديم و پس از آن بر استخوانها گوشت رويانديم».
سيّد قطب دريافت خود از اين آيه را چنين بيان كرده است: «انسان در آستانه اين آيت الهى شگفت زده مى‌شود؛ زيرا حاوى كشفى مهم در باب حقيقت آفرينش جنين است؛ حقيقتى كه پيش از پيشرفت دانش جنين شناسى، تقريباً ناشناخته بود و آن اينكه «سلول‌هاى استخوان غير از سلول‌هاى ماهيچه است» به گونه‌اى كه علم اثبات كرده است در روند تكاملى جنين، نخست سلول‌هاى استخوانى به وجود مى‌آيد و در اين مرحله حتّى يك سلول از سلول‌هاى ماهيچه‌اى مشاهده نشده است و پس از آنكه استخوان بندى جنين كامل شد، آن گاه سلول‌هاى ماهيچه‌اى پديدار مى‌شود و بدين سان قرآن كريم اين حقيقت علمى را به نام خود ثبت كرده است».(6)
ما در کتاب «التمهيد»، هنگام بررسى «اعجاز علمى قرآن» به تفصيل در اين باره سخن گفته‌ايم که محققین محترم می‌توانند به آنجا رجوع نمایند.(7)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.