آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در سوره «نبأ» به نوشیدنی هاى اهل جهنّم به نام هاي «حميم» و «غسّاق» اشاره كرده، مى فرمايد: «آنها در آنجا نه چيز خنكى مى چشند و نه نوشيدنى گوارايى، جز حميم و غساق!». غالب مفسّران و ارباب لغت، «حميم» را به معناى آب داغ سوزان تفسير كرده اند و «غسّاق» در اينجا غالباً به خونابه اى كه از تن دوزخيان روان است تفسير شده است.

در سوره «نبأ» آیه 25 به نوشیدنی هاى اهل جهنّم، به نام هاي «حميم» و «غسّاق» اشاره شده است، مى فرمايد: (آنها در آنجا نه چيز خنكى مى چشند و نه نوشيدنى گوارايى، جز «حميم» و «غسّاق»!)؛ «لَا يَذُقُونَ فِيهَا بَرْداً وَ لَا شَرَاباً * اِلَّا حَمِيماً وَ غَسَّاقاً».
غالب مفسّران و ارباب لغت، «حميم» را به معناى آب داغِ سوزان تفسير كرده اند، از ماده «حَمَّ» كه به معناى حرارت است(1) و «غسّاق» از ماده «غَسَق» كه گاه به معناى تاريكى و گاه به معناى سيلان و روانى آمده است گرفته شده و در اينجا غالباً آن را به خونابه اى كه از تن دوزخيان روان است تفسير كرده اند.
ناگفته پيداست كسى كه در كنار آتش يا درون آتش باشد شديداً تشنه مى شود؛ حتّى در هواى گرم تابستانى چنان عطش غلبه مى كند كه چيزى جز يك نوشابه بسيار خنك نمى تواند آن را فرو نشاند؛ اما دوزخيان نوشابه خنك ندارند، بلكه به عكس نوشابه آنان نيز آتشين است و بر شدّت عطش آنها مى افزايد.
آيا مفهوم اين سخن آن است كه آنها با مشاهده چنين نوشابه اى به كلّى از نوشيدن، چشم مى پوشند و در آتش عطش مى سوزند؟ يا اينكه به اجبار مى نوشند و پيش از پيش گرفتار عطش مى شوند؟ تعبير به «ذوق»؛ (چشيدن) مناسب تفسير دوّم است.(2)