آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از ديدگاه «قرآن»، دليل طغيان انسانها، بي نياز دانستن خود است، آنجا كه مي فرمايد: «چنين نيست كه شما مي پنداريد به يقين انسان طغيان مي كند * از اين‏كه خود را بي ‏نياز ببيند». بعضي از انسانها وقتی به جایگاهي، مال و ثروتي یا پست و مقامی برسند طغیان می کنند. در مقابل، افرادى هستند كه ظرفيت وجودى آنها آنقدر بالاست كه وضع زندگي آنها قبل و بعد از پست و مقام تغييري نمي كند.

آدم هاى كم ظرفيّت وقتى به جايى مى رسند دست و پاى خود را گم كرده و طغيان مى كنند، آيات شريفه 6 و 7 سوره «علق»: «إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَى * أَنْ رَّآهُ اسْتَغْنَى»؛ (چنين نيست كه شما مي پنداريد به يقين انسان طغيان مي كند * از اين‏كه خود را بي ‏نياز ببيند) اشاره به همين مطلب دارد. افراد كم ظرفيّتى را مى شناسيم كه وقتى به پست و مقامى رسيدند همه چيز را به فراموشى سپردند و گاه دوستان چندين ساله را هم نشناختند. گاه ظرفيتها آن قدر كم است كه در برابر خداوند هم طغيان مى كنند و دستورات الهى و بلكه اصل وجود خود را نيز منكر مى شوند. در مقابل، افرادى هستند كه ظرفيت وجودى آنها از اقيانوس هم بيشتر است اگر ظرف آبى به آب اقيانوس اضافه شود اثرى براى آن ندارد همان گونه كه اگر ظرف آبى هم از آن برداشته شود اثرى ندارد. حضرت علي(عليه السلام) از جمله اين افراد است، آن قدر دريادل است كه وضعيت زندگيش پس از خلافت تفاوتى با دوران خانه نشينى اش ندارد. خوشا به حال انسان هاى پرظرفيت كه آمد و رفت دنيا آنها را تكان نمى دهد.(1)