آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

بعد از بيدار شدنِ «اصحاب کهف» از خواب طولانی، آنها بر سر مدت زمان خواب بحث و گفتگو كردند؛ امّا با توجّه به فايده نداشتن آن و نبودن راهى براى اثبات آن و دور شدن از هدف اصلى، از مشاجره دست كشيده، علم آن را تنها از ناحيه خداوند دانستند و اين درس بزرگى است براى همه كسانى كه در مسائل پوچ و جزئى اختلاف مى كنند و بر نظريّه خود پافشارى مى كنند و گاه اختلافشان به درگيرى منتهى مى شود.

«اصحاب كهف» بالاخره پس از گذشت مدت طولاني از خواب عميق بيدار شده، و در مورد اينكه چه مقدار خوابيدند با يكديگر به بحث و گفتگو پرداختند. توجّه فرماييد: «وَ كَذلِكَ بَعَثْناهُمْ لِيَتَسائَلُوا بَيْنَهُمْ قالَ قائِلٌ مِنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ قالُوا لَبِثْنا يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قالُوا رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِما لَبِثْتُمْ فَابْعَثُوا أَحَدَكُمْ بِوَرِقِكُمْ هذِهِ إِلَى الْمَدينَةِ فَلْيَنْظُرْ أَيُّها أَزْكى‏ طَعاماً فَلْيَأْتِكُمْ بِرِزْقٍ مِنْهُ وَ لْيَتَلَطَّفْ وَ لا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَداً»(1)؛ (اين گونه آنها را از خواب برانگيختيم تا از يكديگر سؤال كنند؛ يكى از آنها گفت: چه مدّت در خواب بوده ايد؟ گفتند: يك روز، يا بخشى از يك روز و چون نتوانستند مدّت خوابشان را دقيقاً بدانند گفتند: پروردگارتان از مدّت خوابتان آگاه تر است. اكنون يك نفر از خودتان را با اين سكّه اى كه داريد به شهر بفرستيد، پس بنگرد كدام يك از آنها غذاى پاكيزه ترى دارند، و مقدارى از آن را براى روزى شما بياورد؛ امّا بايد مراقب باشد، و هيچ كس را از وضع شما با خبر نسازد).
پس از آنكه آنها به فرمان پروردگار از خواب 309 ساله برخاستند در مورد مدّت زمانى كه در آن غار به خواب رفته بودند اختلاف نظر پيدا كردند. عدّه اى گفتند: يك روز خوابيديم، و بقيّه معتقد بودند خوابشان نصف روز بيشتر طول نكشيد. امّا با توجّه به اينكه فايده اى بر اين مطلب وجود نداشت و راهى براى اثبات يكى از دو نظريّه در دست نبود و اختلاف، آنها را از هدف اصلى دور مى كرد دست از آن كشيدند و علم آن را تنها از ناحيه خداوند دانستند. و اين درس بزرگى است براى همه كسانى كه در مسائل پوچ و جزئى و بى ارزش اختلاف مى كنند و بر نظريّه خود پافشارى مى نمايند و اختلافشان به درگيرى و نزاع و قهر و دورى منتهى مى شود و گاه قهر و هجران آنها ساليان طولانى ادامه پيدا مى كند.(2)