آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

علمای اخلاق در برتری اجتماع گرایی و یا انزوا طلبى، بحث های زیادی دارند. اما امروزه محققان با الهام از کتاب، سنت و دلیل عقلی، معتقدند انسان موجودی اجتماعی است و فقط در سایه این نوع زندگی می تواند به سعادت برسد. آنان معتقدند عزلت با فطرت انسان و تعالیم اسلام سازگار نیست، بلکه اجتماع گرایی روح تعالیم اسلام است؛ از عباداتی که به صورت دسته جمعى انجام مى شود گرفته تا مسائل مربوط به حقوق بشر و ... امام علی(ع) جداشدن از صفوف مسلمين را سبب نفوذ شيطان شمرده و مى فرمايد: «گوسفندان تك رو، طعمه گرگند».

علماى اخلاق در كتاب هاى اخلاقى به بحثى تحت عنوان مخالطه و عزلت پرداخته اند، و گاه اختلاف كرده اند كه آيا مخالطه (اجتماع گرايى) افضل است، يا عزلت (انزوا طلبى)؟ بعضى تمايل به افضل بودن مخالطه دارند، و بعضى به انزوا طلبى، و گاهى نيز آن را تابع شرايط مختلف دانسته اند كه در پاره اى از شرايط اولى مطلوب است و در پاره اى از شرايط دومى. اما محققان به ویژه محققان عصر ما، با الهام از كتاب، سنت و دليل عقل، اصل زندگى انسان را به اجتماع گرايى مى دانند، و معتقدند انسان موجودى است اجتماعى، و تنها در سايه اجتماع مى تواند به اهداف والاى خود دست يابد، مشكلات خود را رفع نماید و به سعادت مطلوب برسد.
آنها معتقدند گوشه گيرى و انزوا طلبى، نه با فطرت انسان سازگار است و نه با روح تعليمات اسلام، بلكه اجتماع گرايى، روح تمام تعليمات اسلام است. از عباداتی که به صورت دسته جمعى انجام مى شود گرفته تا مسائل مربوط به حقوق بشر و حكومت اسلامى، و امر به معروف و نهى از منكر و اجراى حدود و احقاق حقوق و تعاون در برّ و تقوا و مانند آن. اسلام دست خدا را با جماعت مى داند «يَدُ اللّهِ عَلَی الْجَماعَة»(1) و جداشدن از صفوف مسلمين را سبب نفوذ شيطان شمرده و مى فرمايد: (گوسفندان تك رو از گله طعمه گرگند)؛ «وَ الشَّاذُّ مِنَ الْغَنَمِ لِلذِّئْبِ».(2)،(3)