آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علي(ع) درباره نفی «شرک» از «خداوند» می فرماید: «پسرم بدان اگر پروردگارت شريكى داشت، رسولان او به سوى تو مى آمدند و آثار مُلك و قدرتش را مى ديدى و افعال و صفاتش را مى شناختى». اگر خدا شريك و همتايى مى داشت، بايستي اوامر و نواهيش را توسط پيامبران خويش به گوش مردم برساند، آثار مُلك و قدرت او در جهان نمايان گردد؛ افعال و صفات او را در اين دنيا ببينيم، در حالي كه اين چنين نيست. بنابراين جهان مجموعه واحدى است با قوانين يكسان و اين دليلي است بر يكتايى و يگانگى خداوند.

امام علي(عليه السلام) در بخشی از نامه 31 «نهج البلاغه» - كه خطاب به فرزندش امام حسن(علیه السلام) نوشته - به سراغ يكى از دلايل «توحيد» مى رود، همان توحيدى كه پايه اصلى تمام دين و ركن ركين آن است؛ مى فرمايد: (پسرم بدان اگر پروردگارت شريكى داشت، رسولان او به سوى تو مى آمدند و آثار مُلك و قدرتش را مى ديدى و افعال و صفاتش را مى شناختى)؛ «وَ اعْلَمْ يَا بُنَيَّ أَنَّهُ لَوْ كَانَ لِرَبِّكَ شَرِيكٌ لَأَتَتْكَ رُسُلُهُ، وَ لَرَأَيْتَ آثَارَ مُلْكِهِ وَ سُلْطَانِهِ، وَ لَعَرَفْتَ أَفْعَالَهُ وَ صِفَاتِهِ».
امام(عليه السلام) در يك نگاه براى نفى شريك و همتا براى خداوند به سه امر استدلال مى كند:
نخست اينكه اگر خدا شريك و همتايى مى داشت حتما حكيم بود و خداوندِ حكيم بايد بندگان را از وجود خويش آگاه سازد و اوامر و نواهيش را توسط پيامبران خويش به گوش آنها برساند در حالى كه ما مى بينيم تمام انبياء بشر را به سوى خداى واحد دعوت كرده اند؛ آيات قرآن و متون كتب آسمانى گواه اين مطلب است.
از سوى ديگر اگر پروردگار ديگرى وجود داشت بايد آثار مُلك و قدرت و سلطان او در جهان نمايان گردد؛ در حالى كه هر چه در اين عالم بيشتر دقت مى كنيم به وحدت آن آشناتر مى شويم. جهان مجموعه واحدى است با قوانين يكسان كه بر سرتاسر آن حكومت مى كند و اين وحدت كه از ساختمان اتم ها گرفته تا كهكشان هاى عظيم همه تحت قانون واحدى به حيات خود ادامه مى دهند، دليل بر يكتايى آفريدگار و يگانگى خداست.
از سوي سوم اگر پروردگار ديگري وجود مي داشت، بايد افعال و صفات او را در اين دنيا مي ديديم؛ در حالي كه ما فقط افعال و صفات خداي يكتا را مي بينيم.(1)