آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علی(ع) در مورد خلقت «حواسّ» برای مخلوقات می فرماید: «به سبب آفرينش حواسّ براى مخلوقات معلوم شد كه خداوند از داشتن حواسّ پيراسته است»؛ زيرا آفرینش حواسّ از امور عارضی و از لوازم مخلوقات امكانيه است و واجب الوجود از آن منزه است.

امام علی(ع) در بخشی از خطبه 186 «نهج البلاغه» مى فرمايد: (به سبب آفرينش حواسّ [براى مخلوقات] معلوم شد كه خداوند از داشتن حواسّ پيراسته است)؛ «بِتَشْعِيرِهِ(1) الْمَشَاعِرَ عُرِفَ أَنْ لَا مَشْعَرَ لَهُ»؛ زيرا وجود حواسّ از لوازم مخلوقات امكانيه است و واجب الوجود از آن منزّه است. افزون بر اين، حواسّ از عوارض موجودات است و عرض و معروض دو چيز مختلفند حال آنكه مى دانيم تركيب در ذات خداوند راه ندارد.
به تعبير ديگر خداوند با آفرينش حواسّ به بندگانش نشان داد كه احساس و حواسّ امورى عارضى هستند و جداى از ذات اشياء. بندگان نيز از اينجا فهميدند كه او داراى حواسّ نيست؛ چون ذاتش محل عوارض نيست.(2)