آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

برخى مى گويند: این احادیث دلالت بر خلافت و حكومت ظاهرى دوازده خليفه بعد از پيامبر(ص) دارد؛ در حالى كه امامان شيعه غیر از دو امام، حكومت ظاهرى نداشته اند. لکن احادیث «دوازده خلیفه» در حقيقت دلالت بر امر و نصب الهى دارد، يعنى اين دوازده نفر از آنجا كه از شاخص هاى معنوى والايى برخوردارند، از جانب خداوند به ولايت و خلافت منصوب شده اند و مردم وظيفه دارند تا با آنها بيعت نمايند. آری آنها مستحق امامت و خلافت هستند نه اينكه هر كدام به سلطنت ظاهرى خواهند رسيد.

برخى مى گويند: «احاديث دوازده خليفه» دلالت بر خلافت و حكومت ظاهرى دوازده خليفه بعد از پيامبر اكرم(صلی الله عليه وآله) دارد؛ در حالى كه امامان شيعه به جز امام علي(عليه السلام) و امام حسن(عليه السلام) حكومت ظاهرى نداشته اند.
در پاسخ بايد گفت: اين احاديث در حقيقت دلالت بر انشاء و امر و نصب الهى دارد نه اخبار و اعلام، يعنى اين دوازده نفر از آنجا كه از شاخص هاى معنوى والايى برخوردارند لذا از جانب خداوند به ولايت و خلافت منصوب شده اند و مردم وظيفه دارند تا با آنها بيعت نمايند.
سيد محمد تقى حكيم مى گويد: «مقصود به بقاى امر در بين آنها، بقاى امامت و خلافت به استحقاق است؛ يعنى آنها مستحق امامت و خلافت هستند نه اينكه هر كدام به سلطنت ظاهرى خواهند رسيد؛ زيرا خليفه شرعى، مشروعيت سلطنت خود را از خداوند مى گيرد و اين سلطنت در حدود سلطنت تشريعى است نه تكوينى؛ زيرا اين نوع از سلطنت مقتضاى وظيفه امام به عنوان مُشرّع است و اين معنا با غصب سلطنت ظاهرى از آنها و تسلط ديگران منافاتى ندارد ...».(1)،(2)