آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

براى «رشد عقلى» سن معينى وجود ندارد؛ چه بسا قوه عاقله کودکی، توسط خداوند به حد كافى رشد كرده باشد در حالی که سنش بسیار کم باشد. امام رضا(ع) هنگامى امام جواد(ع) را به امامت منصوب نمود که سن ایشان از سه سال تجاوز نمى كرد، به آن حضرت عرض شد: «فرزند شما سه سال بيشتر ندارد؟ حضرت فرمود: چه اشكالى دارد؟! در حالى كه عيسى(ع) نيز در سن سه سالگى حجت خدا گشت».

براى «رشد عقلى» سن معينى وجود ندارد؛ زيرا چه بسا شخصى رشيد است؛ اما سن او بيش از پنج سال نيست؛ چون قوه عاقله او به قدرت خداوند به حد كافى رشد كرده است. چه مانعى دارد كه خداوند متعال سن رشد را در امام(عليه السلام) به پنج سالگى قرار دهد؟ علامه حلى مى فرمايد: «طبيعت كودكان با دوستى و محبت پدر و مادر و ميل به آن در آميخته است لذا كناره گيرى كودك از آنان و توجه به خداوند متعال دليل بر قوت كمال اوست». او در ادامه مى نويسد: «طبيعت كودكان با نظر و تأمل در امور عقلى و تكاليف الهى ناسازگار و متناسب با بازى و لهو و لعب است پس اگر كودكى با امورى كه ناسازگار با طبع كودكانه است انس گرفته دليل رسيدن او به كمال است».(1)
صفوان بن يحيى مى گويد: «هنگامى كه امام رضا(عليه السلام) به امام جواد(عليه السلام) اشاره كرد و او را به امامت منصوب نمود؛ در حالى كه سن او از سه سال تجاوز نمى كرد، به آن حضرت عرض كردم: فدايت گردم فرزند شما سه سال بيشتر ندارد؟ حضرت فرمود: «... وَ مَا يَضُرُّهُ مِنْ ذَلِكَ شَيْ‏ءٌ قَدْ قَامَ عِيسَى(عليه السلام) بِالْحُجَّةِ وَ هُوَ ابْنُ ثَلَاثِ سِنِين‏َ»؛ (چه اشكالى دارد در حالى كه عيسى(عليه السلام) نيز در سن سه سالگى حجت خدا گشت)».(2)
به امام جواد(عليه السلام) عرض شد: مردم به جهت كمى سن شما امامت شما را انكار مى كنند. حضرت پاسخ فرمود: «وَ مَا يُنْكِرُونَ مِنْ ذَلِكَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؟ لَقَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِيِّهِ(صلى الله عليه و آله): «قُلْ هذِهِ سَبِيلِي أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى‏ بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِي» فَوَ اللَّهِ مَا تَبِعَهُ إِلَّا عَلِيٌّ(عليه السلام) وَ لَهُ تِسْعُ سِنِينَ وَ أَنَا ابْنُ تِسْعِ سِنِينَ»(3)؛ (چرا انكار مى كنند؟؛ در حالى كه خداوند به نبى خود فرمود: «اى رسول ما! امت را بگو: طريقه من و پيروانم همين است كه خلق را با بينايى و بصيرت به سوى خدا دعوت كنم» پس به خدا سوگند در آن هنگام او را متابعت نكرد مگر على(عليه السلام) در حالى كه نه سال بيشتر نداشت و من نيز فرزند نه ساله هستم).(4)