آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ميان «شفاعت» در عرف عام و «شفاعت» در منطق اسلام فاصله زيادى است؛ شفاعت در عرف عام، هم روحِ سعى و تلاش را مى كُشد، هم موجب تشويق به گناه است و هم انعكاسى از جوامع عقب افتاده و فئوداليته است؛ ولى شفاعت در شكل صحيح و با شرايط و كيفيّت و ويژگي هايى كه در دین به آن اشاره شده، هيچ يك از اين عيوب را ندارد، تشويق به گناه نمى كند، دعوت به سستى و تنبلى نمى كند، ارتباطى با جوامع عقب افتاده ندارد بلكه يك وسيله مؤثّر تربيتى براى اصلاح مجرمان، گناهكاران و متجاوزان است.

ميان «شفاعت» در عرف عام و «شفاعت» در منطق اسلام فاصله زيادى است، يكى بر اساس تغيير دادن فكر كسى كه نزد او شفاعت مى شود و ديگرى بر اساس تغييرات و دگرگوني هاى گوناگون در كسى كه برای او شفاعت مى شود. روشن است كه شفاعت به معناى اوّل، همه اشكالات مطرح شده در این باب را به خود جذب مى كند، هم روحِ سعى و تلاش را مى كُشد، هم موجب تشويق به گناه است، و هم انعكاسى از جوامع عقب افتاده و فئوداليته مى باشد و هم متضمّن نوعى شرك يا انحراف از توحيد است؛ زيرا اگر ما معتقد باشيم كه علم خدا را مى توان تغيير داد و مجهولى را درباره شفاعت شونده براى او روشن ساخت، و يا مبدئى غير از او در جهان وجود داشته باشد كه بتوان روى آن تكيه كرد و خشم خدا را به وسيله آن فرو نشاند و يا محبّت او را به سوى خود جلب كرد و يا معتقد باشيم كه خداوند ممكن است نياز به موقعيّت بعضى از بندگان خود داشته باشد و به خاطر اين نياز، شفاعت او را درباره مجرمى بپذيرد و يا معتقد باشيم كه ممكن است از نفوذ واسطه هايي بهراسد و شفاعت آنها را بپذيرد، همه اينها ما را از اصل توحيد در صفات خدا دور مى سازد و در درّه شرك و بت پرستى پرتاب مى نمايد.
اينها همه خاصيّت شفاعت در عرف عام و معناى نادرست آن است؛ ولى شفاعت در شكل صحيح و با شرايط و كيفيّت و خصوصيّات و ويژگي هايى كه در دین به آن اشاره شده، هيچ يك از اين عيوب را به خود راه نمى دهد. تشويق به گناه نمى كند؛ بلكه وسيله اى براى ترك گناه است. دعوت به سستى و تنبلى نمى كند؛ بلكه با ايجاد روح اميدوارى، نيروهاى انسان را براى جبران خطاهاى گذشته، بسيج مى نمايد. هيچ گونه ارتباطى با جوامع عقب افتاده ندارد؛ بلكه يك وسيله مؤثّر تربيتى براى اصلاح مجرمان، گناهكاران و متجاوزان است و نه تنها شرك نيست؛ بلكه عين توحيد و توجّه به خدا و استمداد از صفات او و به اذن و فرمان او مى باشد.(1)