پاسخ اجمالی:
سفر فضائى نيازمند به وسائل گوناگوني است كه امروز بشر آنها را در اختيار گرفته است تا به كمك آنها بتواند بر موانع فراوانى مانند: نيروى جاذبه زمين، فقدان هوا در محيط ماوراء جو، گرماى سوزان و سرماى كشنده در فضا، پرتوهاى مرگبار و اشعه‌هاى خطرناك در ماوراء جو، اجسام فراوان شهابى و بى وزنى غلبه كند؛ اما چنان نيست كه وجود اين موانع، مسئله سفر فضائى را به صورت محال و لاينحل درآورد.
پاسخ تفصیلی:
در مورد اين سؤال بايد اعتراف كرد كه «سفر فضائى» نيازمند به وسائل گوناگون است و بايد به كمك آنها بر موانع فراوانى كه در اين راه وجود دارد پيروز شد.
اين موانع بسيار است و از همه مهمتر شش مانع زير مى‌باشد:
1. نخستين مانع بر سر راه مسافرت‌هاى فضائى، نيروى جاذبه زمين است كه بايد به وسائلى بر آن پيروز شد، دانشمندان با يك محاسبه دقيق ثابت كرده‌اند براى شكافتن «زره جاذبه» و فرار از حوزه جاذبه زمين مركبى لازم است كه سرعت آن لااقل 40 هزار كيلومتر در ساعت و به عبارت ديگر 2/11 كيلومتر در ثانيه باشد.
اگر چنين سرعتى به ناو فضاپيما داده شود زره جاذبه را شكافته و به سوى سيارات منظومه شمسى حركت خواهد نمود. به دست آوردن چنين سرعتى يا بيشتر از آن كاملا ممكن است؛ ولى ساده و آسان نيست.
2. مانع ديگر، فقدان هوا در محيط ماوراء «جو»(1) است؛ بلكه در جوّ زمين كه قطر آن در حدود يكصد كيلومتر است قطع نظر از چند كيلومتر هواى مجاور زمين كه به اندازه كافى اكسيژن دارد و متراكم است، بقيه به واسطه رقيق بودن قابل تنفس نيست و اگر انسان از آن بالاتر برود بر اثر كمبود اكسيژن بزودى دچار خفقان مى گردد.
تجربه نشان مى‌دهد يك فرد عادى در 15 كيلومترى از سطح زمين در عرض چند ثانيه بي هوش مى‌شود و اگر به او نرسند هلاك خواهد شد، لذا فضاپيمايان ناچارند اكسيژن لازم را براى مسافرت‌هاى فضائى با خود از زمين ببرند.
3. مانع ديگر، موضوع گرماى سوزان و سرماى كشنده‌اى است كه در فضا وجود دارد، به اين معنى که آن قسمتى از جسم كه آفتاب بر آن مى‌تابد فوق العاده داغ و سوزان و آن قسمتى كه آفتاب بر آن نمى‌تابد بى اندازه سرد خواهد بود؛ زيرا در آنجا هوا وجود ندارد تا از يك طرف حرارت سوزان آفتاب را تعديل و از طرف ديگر قسمتى از آن را در خود ذخيره كند و يك حرارت نسبتاً ملايم در اطراف جسم بوجود آورد.
4. مانع ديگر، پرتوهاى مرگبار و اشعه‌هاى خطرناكى است كه در ماوراء جو وجود دارد مانند: «اشعه ماوراء بنفش»، «اشعه ايكس» و «اشعه كيهانى».(2) اين پرتوها اگر بمقدار كم بر بدن انسان بتابد اثر زيان بخشى بر ارگانيسم بدن ندارد، اما چون در فضاى بيرون جو به مقدار فوق العاده زياد موجود است براى انسان كشنده و مرگبار است.
در حقيقت يكى از خدمات بزرگى كه جو زمين به ما مى‌كند اين است كه مقدار زيادى از آنها را در خود جذب كرده و از قدرت آنها مى كاهد، لذا آنچه در روى زمين به ما مى‌رسد به هيچ وجه خطرناك نيست؛ بلكه غالباً مفيد مى باشد و جنبه حياتى دارد. پرتوهاى «ماوراء بنفش» اگر ضعيف نشوند پوست بدن را به سختى مى‌سوزانند و براى سلامت انسان كاملا زيان آورند. تشعشعات «ايكس» نيز به صورتى كه در بيرون جوّ است در اعماق بدن انسان نفوذ مى‌كند و به ارگانيسم داخلى بدن ضايعاتى مى‌رساند، تركيب خون و گلبول‌هاى آن را به هم مى‌ريزد و در كار مغز استخوان‌ها نيز ايجاد اختلال مى‌كند.
اثر پرتوهاى «كيهانى» خيلى سخت‌تر و خطرناكتر است، آنها تأثيرى مشابه تشعشات «راديو اكتيو» دارند و نسوج مختلف بدن را از هم متلاشى مى‌كنند. فضانوردان براى رهائى از خطرات اين پرتوهاى كشنده، لباس‌هاى مخصوصى در تن مى‌كنند كه با آن مى‌توانند حتى از سفينه خود بيرون آيند و در برابر تابش اين تشعشعات قرار گيرند.
5. مانع ديگر، اجسام فراوان شهابى است كه با سرعت‌هاى مختلف و بعضى بسيار شديد در اين فضاى بيكران در حركتند. برخورد يكى از ذرات كوچك آنها با بدن انسان ممكن است به مراتب مؤثرتر و خطرناكتر از گلوله‌هاى مسلسل باشد. چه اين كه مى‌دانيم هر قدر سرعت يك جسم بيشتر گردد، نفوذ و تأثير آن زيادتر خواهد بود و به همين جهت، قدرت تأثير انواع گلوله‌ها را با سرعت سير آنها اندازه‌گيرى مى‌كنند، نه با جنس و شكل آنها.
راه مبارزه با اين اجسام نيز ساختمان مخصوص بدنه ناو فضاپيما و لباس‌هاى مخصوص فضاپيمائى است كه در موارد عادى مى‌تواند در برابر اين اجسام مقاومت كند.
6. بلاخره مانع ديگرى كه در اين راه وجود دارد مسئله «بى‌وزنى» است. مى‌دانيم كه نيروى جاذبه با «مجذور فاصله» نسبت معكوس دارد، يعنى اگر فاصله جسمى از «مركز زمين» دو برابر گردد وزن آن به يك چهارم تقليل پيدا مى‌كند؛ زيرا «وزن» چيزى جز «تأثير نيروى جاذبه» بر بدن انسان يا ساير اجسام نيست و به اين ترتيب به جائى مى‌رسيم كه وزن بدن انسان به چند كيلو و كم‌كم به چند گرم و سپس به صفر مى‌رسد و مسافر فضائى كاملا احساس بى‌وزنى مى‌كند حتى به اندازه يك پر كاه احساس وزن نمى‌نمايد، به علاوه خود سرعت نيز يكى از عوامل بى‌وزنى است.
عوارض و ناراحتى‌هاى حاصل از بى‌وزنى گرچه خطرناك نيست؛ ولى تحمل آن براى افراد عادى مشكل و طاقت فرسا مى‌باشد. فضانوردان براى تحمل آثار بى‌وزنى ناچارند پيش از دست زدن به سفر فضائى، تمرين هاى مشكل و مختلفى انجام دهند و ورزيده شوند.
اينها موانع گوناگونى است كه بر سر راه مسافران فضا وجود دارد؛ ولى همانطور كه گفته شد چنان نيست كه وجود اين موانع، مسئله سفر فضائى را به صورت محال و لاينحل درآورد؛ بلكه مى‌توان با وسائل لازم بر آنها پيروز شد. نمونه‌اى از اين وسائل را امروز بشر در اختيار دارد؛ ولى بديهى است نبايد وسيله را منحصر به اينها دانست و كاملاً ممكن است طرق و وسائل ديگرى نيز براى در هم شكستن اين موانع وجود داشته باشد.(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.