آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام(ع) در این جلسه، از پیامبری «زرتشت» و کارهای خارق العاده ای که قبل از او هیچ کس انجام نداده بود، سوال کرد که اگر دليل بر حقانيت زرتشت معجزات نقل شده باشد، اين معنا درباره ساير پيامبران بزرگ الهي، مخصوصاً در مورد پيامبر گرامي اسلام(ص) كه مدارك اعجاز او بسيار بيشتر و گسترده تر است، نيز صادق است و اخباري که از معجزات موسي(ع)، عيسي(ع)، محمّد(ص) و پيامبران ديگر رسيده است متواتر می باشد؛ پس چرا اين پيامبران را قبول نداريد و تنها روي زرتشت تكيه مي كنيد؟

بر طبق شواهد تاریخی مأمون تصمیم گرفت علما و بزرگان نصرانی، یهودی، صابئين، زردشتيان و علماي ديگر مکاتب در علم كلام را دعوت كند تا با مباحثه علمی بر امام علي بن موسي الرضا(عليه السلام) فائق آمده و از شأن و منزلت ایشان در نزد مردم بکاهد. در این جلسه بعد از اینکه امام(عليه السلام) در بحث علمی «جاثلیق مسیحی» و «راس الجالوت» یهودی را شکست داد، آن گاه به بزرگ «هيربَدان» و عالِم زردشتيان رو كرد و فرمود: به من بگو اين كه زردشت را پيامبر مي داني، بر طبق كدام دليل است؟
بزرگ هيربدان: او كارهاي خارق عادتي انجام داده كه هيچ كس قبل از او انجام نداده است. گرچه ما آن را نديده ايم، ولي اخبار پيشينيان ما گواه بر اين معناست.
امام(عليه السلام): آيا جز اين است كه از پيشينيان به شما رسيده و پيروي كرده ايد؟
بزرگ هيربدان: نه.
امام(عليه السلام): همين گونه ساير امت ها اخباري به آن ها از معجزات موسي، عيسي و مخصوصاً محمّد(صلي الله عليه و آله) و پيامبران ديگر رسيده است؛ پس چرا اين پيامبران را قبول نداريد و تنها روي زردشت تكيه مي كنيد؟ بزرگ هيربدان خاموش شد و پاسخي نداشت بدهد.
در اين جا امام(عليه السلام) با روش پاسخ نقضي جواب داد و در واقع، با تكيه بر قاعدة عقلي «حُكْمُ الامثال فِيمَا يَجُوزُ وَ فِيمَا لَا يَجُوزُ وَاحِدٌ» به او الزام فرمود كه اگر دليل بر حقانيت زردشت معجزات نقل شده باشد، اين معنا درباره ساير پيامبران بزرگ الهي، مخصوصاً در مورد پيامبر گرامي اسلام كه مدارك اعجاز او بسيار بيشتر و گسترده تر است، نيز صادق است.
اضافه بر اين، معجزه مهم پيامبر اسلام(صلي الله عليه و آله) قرآن مجيد، كه امام(عليه السلام) قبلاً به آن اشاره فرمودند، جنبة عيني و حسي دارد و نياز به تكيه بر تاريخ ندارد. آری قرآن مجيد موجود است و آثار اعجاز آن نمايان.(1)