آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

به فرموده امام علي(ع) عرب ها در بدترين دين و بدترين خانه و جايگاه بودند. بدترين دين، شرك و بت پرستي بود و بدترين مكانها حجاز بود، جائي كه آب‌ خوردنشان لجن سياه و غذايشان خشن بود و خون همديگر را مي ريختند و قطع رحم مي كردند.

حضرت علي(عليه السلام) در خطبه اى پيش از حركت به طرف نهروان چنين مى فرمايند: «اِنَّ اللّهَ بَعَثَ مَحَمَداً(صلى الله عليه وآله) نَذِيراً لِلعَالَمِينَ وَ اَمِيناً عَلَى التَّنزِيلِ، وَ اَنْتُم مَعْشَرَ العَرَبِ عَلَى شَرِّ دِينٍ وَ فِى شَرِّ دَارٍ، مُنِيخُونَ بَيْنَ حِجَارَةِ خُشْنٍ وَ حَيَاتِ صُمٍّ، تَشْرَبُونَ الكَدِرَ وَ تَأكُلُونَ الجَشْبَ وَ تَسْفِكُونَ دِماءَكُم وَ تَقطَعُونَ اَرْحَامَكُم، اَلاَصْنَامُ، فِيكُم مَنْصُوبَةٌ وَ الاّثَامُ بِكُم مَعْصُوبَةٌ»(1)؛ (خداوند متعال، حضرت محمد(صلى الله عليه وآله) را در حالى فرستاد كه ترساننده جهانيان از عذاب و امين بر ابلاغ احكامى بود كه بر او نازل شده بود، و شما اى گروه عرب بر بدترين كيش و آئين [يعنى شرك و بت پرستى] و در بدترين خانه و جايگاه [يعنى حجاز] بوديد [كه قحطى و فتنه در آنجا بسيار بود]، در زمين هاى سنگلاج و ميان مارهاى پر زهرى كه از آوازها نمى رميدند، مانند اينكه كر بودند، اقامت داشتيد، آب لجن سياه را مى آشاميديد و غذاى خشن [مانند جُوِ پر سبوس و آرد هسته خرما و سوسمار] مى خورديد، و خون يكديگر را مى ريختيد و قطع رحم و دورى از خويشاوندان مى كرديد، [بر اثر سختى معيشت و بدى اخلاق رعايت صله رحم نمى نموديد] بتها در ميان شما نصب، و گناهان به شما پيچيده شده بود).
پس با اين حديث روشن شد كه از ديدگاه على(عليه السلام) بدترين دين، دينى است كه از توحيد و يگانه پرستى به دور باشد و بدترين جايگاهها و مكانها هم، مكانى است كه داراى صفاتى باشد كه حضرت در ادامه سخنان خود به آن اشاره فرمودند.(2)