آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

روايات نزدیکترین حالت بنده به خداوند را حال «سجده» دانسته اند. رسول خدا(ص) در پاسخ به درخواست مردي براي دعاي بهشتي شدنش فرمود: «من دعا مي‏ كنم ليكن تو مرا با سجده ‏هاي زياد و طولاني كمك كن تا دعاي من مستجاب شود». امام صادق(ع) نيز توصيه كردند كه «هنگام سجده زود سر از خاك بر نداريد» البته باید نمازهاي عمومي را به طور معمول خواند امّا در حالات خاصه بهتر است زود سر از سجده بر نداريم؛ چون دشمن درونی یا همان نفس اماره انسان را آرام نمي گذارد و تا آخرين لحظه مي‏ كوشد انسان را فريب دهد.

روايات نزدیکترین حالت بنده به خداوند را حال «سجده» دانسته اند. در روايتي آمده كه مردي به رسول خدا(صلی الله‌ عليه و آله و سلم) عرض كرد: دعا كنيد كه خدا مرا به بهشت برد. حضرت فرمود: «أَعِنِّي بِكَثْرَةِ السُّجُود»(1)؛ ([من دعا مي‏ كنم ليكن] تو مرا با سجده ‏هاي زياد و طولاني كمك كن [تا دعاي من مستجاب شود]). آری سجده، انسان را خاكسار و متواضع مي كند و انسان خاكسار هرگز نمي گويد «من». امام صادق(عليه ‏السلام) فرمودند: «عَلَيْكَ‏ بِطُولِ‏ السُّجُودِ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ سُنَنِ الْأَوَّابِينَ»(2) هنگام سجده زود سر از خاك بر نداريد. نمازهاي عمومي را به طور معمول بخوانيد؛ امّا در حالات خاصه خود، زود سر از سجده بر نداريد؛ چون اين دشمن دروني، انسان را آرام نمي گذارد، تا آخرين لحظه مي‏ كوشد انسان را فريب دهد. لذا بهترين فرصت در حال نماز، حال سجده است كه امام صادق(عليه ‏السلام) فرمودند: «إِنَّ أَقْرَبَ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِنَ الرَّبِّ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ سَاجِدٌ بَاك‏»(3)؛ (نزديكترين حالت بنده به خدا وقتي است كه در حال سجده باشد و گريه كند). انسان هر چه به خاك نزديك شود به خدا نزديكتر مي شود.
رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) در ضمن خطبه شعبانيه فرمود: «ظُهُورُكُمْ ثَقِيلَةٌ مِنْ أَوْزَارِكُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِكُم‏»(4)؛ (پُشتهاي شما از بار گناه سنگين شده است. آنها را با سجده‏ هاي طولاني سبك كنيد). ملاحظه مي ‏كنيد كه اثر سجده تا چه حد است؟ گاهي براي انسان مقدور نيست در نمازهاي واجب، سجده ‏هاي طولاني داشته باشد؛ اما اصل سجده كردن چه در نماز، چه غير نماز امري مطلوب و اثربخش است. هرگاه انسان از شرّ «خود» رهايي يافت ديگر چيزي او را نمي ‏رنجاند.(5)