پاسخ اجمالی:
حكمت اين كلام امام سجاد(ع) كه در شام فرمود: «انا بن مکة و مِنی...» اين است كه من به آن عبادتي كه بايد در مكه و مِنی انجام بگيرد رسيده ام و آن عبادت است كه مرا به اينجا رسانده است، نه اينكه من فرزند سرزمين مكه و مِنی باشم؛ آنكه قرباني مي دهد تا دين زنده بماند فرزند مِنی است نه آنان كه در مِنی زندگي مي كنند؛ با اينكه در اين مسافرت امام حسين(ع) از مكّه برگشت و به مشعر و مِنی و عرفات نرفت و قرباني نكرد، امام سجاد(ع) نيز به مِنی نرفت و قرباني نكرد، با اين وجود فرمود: من فرزند مكه و مِنی هستم.
پاسخ تفصیلی:
سخنان امام سخنان امام سجاد(سلام الله عليه) كه بر منبر شام ايراد فرمود، نشان مي دهد كه حضرات معصومين(عليهم السلام) به حكمت عبادات رسيده اند. در بخشهايي از سخنان آن حضرت آمده است: «أنا بن مكّة و مِنی، أنا بن زمزم و صفا»(1)؛ (من فرزند مكه و مِنی هستم، من فرزند زمزم و صفا هستم) يعني آن عبادتي كه بايد در مكه و مِنی انجام بگيرد من به آن رسيده ام و آن عبادت، مرا به اينجا رساند، نه اينكه من فرزند سرزمين مكه و مِنی هستم. آنان كه در مِنی زندگي مي كنند و اهل آن سرزمين اند فرزند مِنی نيستند؛ آنكه قرباني مي دهد تا دين زنده و محفوظ بماند او فرزند مِنی است. با اينكه در اين مسافرت حسين بن علي(سلام الله عليهما) از مكّه برگشت و ديگر به مشعر و مِنی و عرفات نرفت و در مني قرباني نكرد، قبل از روز دهم ذي الحجه، حضرت از مكّه به طرف كوفه حركت كردند، امام سجاد(عليه السلام) هم به مِنی نرفت و قرباني نكرد، با اين وجود فرمود: من فرزند مكه و مِنی هستم.
آن كسي كه حاضر است بهترين شهدا را نثار و ايثار كند تا دين خدا محفوظ بماند، او به حقيقتِ قرباني رسيده است؛ او فرزند مِنی است گرچه به مِنی نرفته باشد.
خداوند كريم در بيان حكمت قرباني، مي فرمايد: اين قرباني كردن ظاهري دارد و باطني. ظاهر قرباني به خدا نمي رسد؛ امّا باطن آن به خدا مي رسد. «لَنْ يَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها وَ لکِنْ يَنالُهُ التَّقْوي ...»(2)؛ يعني گوشت و خون قرباني به خدا نمي رسد؛ ولي آن تقوايي كه در قرباني و كشتن گوسفند و شتر، كه روح و درون و حكمت اين عبادت است، به خدا مي رسد.
در جاهليت وقتي قرباني مي كردند، مقداري از گوشت قرباني را به ديوار كعبه مي آويختند و مقداري از خون آن را به ديوار مي ماليدند تا قبول بشود! اما اسلام روي اين كار خطّ بطلان كشيد. پس انسان متّقي كه در حقيقت به باطن عبادت رسيده و مي كوشد كه به حكمت نهايي عبادت برسد به خدا مي رسد.(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.