آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

اطلاق زكات بر زكات مستحب در قرآن مجيد فراوان است؛ چون زكات بعد از هجرت واجب شد. ضمن اینکه درست است که على(ع) چيزى از مال دنيا براى خود نيندوخت ولى سهمى از غنائم جنگى نصيب او مى شد و درآمدهایی هم از دسترنج خود داشت و انگشتر مزبور يك انگشتر نقره و ظاهراً كم قيمت بوده. بنابراين تعلق اين مقدار زكات جزئي به آن حضرت به هيچ وجه بعيد نيست و اغراق هايى كه درباره قيمت آن انگشتر گفته اند به هيچ وجه پايه صحيحى ندارد.

با توجه به شأن نزول هایی که برای آیه 55 سوره مایده «اِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَ یُوْتُونَ الزَّکَاهَ وَ هُمْ رَاکِعُونَ»؛ (ولی و سرپرست و رهبر شما تنها خدا است و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‏ اند و نماز را بر پا می‏دارند و در حال رکوع زکات می‏پردازند) به طور مستفيض بلكه متواتر در كتب شيعه و اهل سنت نقل شده، ترديدى باقى نمى ماند كه آيه ناظر به امام علی(علیه السلام) می باشد و تاريخ اسلام گواهى مى دهد كه دادن صدقه به سائل در حال ركوع مربوط به ایشان است. اما اینکه زکات واجب بوده یا مستحب و آیا در قرآن زکات مستحب بکار می رود یا نه؟ باید گفت:
اولا: اطلاق زكات بر زكات مستحب در قرآن مجيد فراوان است؛ چه اين كه در بسيارى از سوره هاى مكّى عنوان زكات آمده است كه منظور از آن زكات مستحب مى باشد؛ زيرا واجب شدن زكات، بعد از هجرت پيامبر(صلى الله عليه وآله) به مدينه بوده است.
آيات 3 سوره «نمل»، آيه 39 سوره «هود»، آيه 4 سوره «لقمان» و آيه 7 سوره «فصّلت» از جمله مواردى است كه كلمه زكات در آن آمده و با توجّه به مكّى بودن اين سوره ها منظور زكات مستحب است.
ثانياً: درست است على(عليه السلام) چيزى از مال دنيا براى خود نيندوخت ولى سهمى از غنائم جنگى نصيب او مى شد و به يقين درآمد مختصرى از دسترنج خود نيز داشت و انگشتر مزبور يك انگشتر نقره و ظاهراً كم قيمت بوده؛ بنابراين تعلق اين مقدار زكات جزئي به آن حضرت به هيچ وجه بعيد نيست و اغراق هايى كه درباره قيمت آن انگشتر گفته اند به هيچ وجه پايه و اساسى ندارد.(1)