آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

چون نماز یک امر عبادی «توقیفی» است، طبعاً تمام خصوصیات آن در اختیار شارع مقدس است و در فقه امامیه ثابت شده است که نمازگزار، تنها بر زمین (سنگ، خاک و یا روییدنی غیر خوردنی و پوشیدنی) باید سجده کند. از آنجا که غالباً سنگ و خاک و... در خانه ها و مراکز کار و در وسائل نقلیه فراهم نیست، لذا پیروان اهل بیت(ع)، قطعه خاکی را به همراه خود نگه می دارند تا به هنگام نماز بر خاک سجده کنند و شرط لازم را تحصیل نمایند و این نه تنها بدعت نیست، بلکه انجام یک فریضه است.

همه مسلمانان بدون هیچ اختلافی تنها به منظور ابراز تذلّل در مقابل پروردگار متعال و انجام فرمان او، و برای خشنودی و رضایت او «سجده» می کنند و پیشانی بر زمین می گذارند.
سجده به معنای ویژه آن که در فقه و احکام عملی اسلام وارد شده، مورد اتفاق مسلمانان جهان است و از جمله موارد وجوبی آن در نماز است که در هر رکعت از نمازهای واجب، انجام دو سجده واجب می باشد.
بعضی سؤال می کنند که چرا شیعیان بر مهر سجده می کنند؟ آیا این شرک به خدا نیست؟
در جواب آنها باید گفت، چون نماز یک امر عبادی «توقیفی» است، طبعاً تمام خصوصیات آن در اختیار شارع مقدس است و در فقه امامیه ثابت شده است که نمازگزار، تنها بر زمین (سنگ و خاک و یا روییدنی غیر خوردنی و پوشیدنی) باید سجده کند.
و از آنجا که غالباً چنین شرطی (سجده بر سنگ و خاک و...) در خانه ها و مراکز کار و در وسائل نقلیه فراهم نیست، لذا پیروان اهل بیت(علیهم السلام)، قطعه خاکی را در قالب های خاصی به همراه خود نگه می دارند تا به هنگام نماز بر خاک سجده کنند و شرط لازم را تحصیل نمایند و این نه تنها بدعت نیست، بلکه انجام یک فریضه است.
ضمن اینکه باید به این مطلب توجّه داشته باشیم که شیعیان «بر خاک» و نه «برای خاک» سجده می کنند؛ میان دو جمله «السُّجُودُ عَلَیه»؛ (سجده بر آن) و «السُّجُودُ لَهُ»؛ (سجده برای آن) فرق روشنی است؛ اگر سجده بر روی چیزی می کنیم، معنایش این نیست که آن چیز را می پرستیم.
به طور مسلّم، معنا و مفاد «السُّجودُ لِلّه» این است که (سجده برای خداست) در حالی که معنای «السُّجُود علی الارض» آن است که (سجده بر زمین صورت می گیرد) و سجده بر زمین (خاک و سنگ و گیاهان) معنایش پرستش آنها نیست، بلکه سجود و پرستش برای خدا به وسیله خضوع تا حد خاک است. بنابراین، «سجده بر تربت» غیر از «سجده برای تربت» است.(1)