آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

حدیث حوأب حدیثی است که اهل سنت آنرا در منابع متعددی آورده و راویان آن را ثقه دانسته اند. حتی آلبانى که گرایشات وهابی و ضد شیعی دارد، براساس معیارهای رجالی و حدیثی اهل سنت آن را حدیثی صحیح بر شمرده است.

حدیث حوأب حدیثی است که اهل سنت آنرا در منابع متعددی آورده و راویان آن را ثقه دانسته اند. ناصر الدین آلبانى(م 1417ق)(1) که گرایشات وهابی و ضد شیعی دارد در کتاب «السلسلة الصحیحة» براساس معیارهای رجالی و حدیثی اهل سنت آن را حدیثی صحیح بر شمرده است. او از نقل های این حدیث گزارش و از نقد وارده بر آن جواب داده است.
او می گوید: احمد بن حنبل در «المسند»، ابو اسحاق حربی در «غریب الحدیث»، و ابن حبان در «صحیح»، و ابن عدی در «الکامل»، و الحاکم در «المستدرک» این حدیث را آورده اند، اسناد این حدیث کاملا صحیح و راویان آن ثقه (قابل اعتماد) و ثبت (صاحب حافظه های قوی) هستند.
آلبانی می گوید: این حدیث از صحیحترین احادیث است لذا پیشوایان علم حدیث از قدیم و جدید آن را صحیح بر شمرده اند؛ مثل ابن حبان در کتاب «صحیح»، الحاکم در «المستدرک»، ذهبی در «سیر اعلام النبلاء»، حافظ ابن کثیر در «البدایة» و حافظ ابن حجر عسقلانی در «فتح الباری». این پنج تن از بزرگان علم حدیث بر صحت این حدیث تصریح کرده اند.(2)
ما برای اختصار فقط دو نقل از مسند احمد را در اینجا ذکر می کنیم:
1- «حَدَّثَنَا یَحْیَى، عَنْ إِسْمَاعِیلَ، حَدَّثَنَا قَیْسٌ قَالَ: لَمَّا أَقْبَلَتْ عَائِشَةُ بَلَغَتْ مِیَاهَ بَنِی عَامِرٍ لَیْلاً نَبَحَتِ الْکِلاَبُ، قَالَتْ: أَیُّ مَاءٍ هَذَا؟ قَالُوا : مَاءُ الْحَوْأَبِ قَالَتْ: مَا أَظُنُّنِی إِلاَّ أَنِّی رَاجِعَةٌ فَقَالَ بَعْضُ مَنْ کَانَ مَعَهَا: بَلْ تَقْدَمِینَ فَیَرَاکِ الْمُسْلِمُونَ، فَیُصْلِحُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ ذَاتَ بَیْنِهِمْ، قَالَتْ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لَنَا ذَاتَ یَوْمٍ: کَیْفَ بِإِحْدَاکُنَّ تَنْبَحُ عَلَیْهَا کِلاَبُ الْحَوْأَبِ؟»(3)؛ (حدیث کرد برای ما یحیی، از اسماعیل، از قیس: هنگامی که عایشه شبانه به چاه های بنی عامر رسید، سگان آن منطقه پارس کردند، عایشه پرسید این چه آبی است؟ گفتند: آب حواب، عایشه گفت: من باید برگردم، پس بعضی از کسان که با وی بودند گفتند: بهتر است ادامه راه بدهی تا مسلمانان تو را ببینند و خداوند مشکل آنها را اصلاح کند، عایشه گفت: به راستی که پیامبر خدا درود وسلام خدا بر ایشان باد روزی به ما (بانوان پیامبر ) فرمود: چگونه خواهد بود حال یکی از شماها وقتی که سگان حوأب بر وی پارس کند؟).
2- «حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ أَبِی خَالِدٍ، عَنْ قَیْسِ بْنِ أَبِی حَازِمٍ، أَنَّ عَائِشَةَ، قَالَتْ: لَمَّا أَتَتْ عَلَى الْحَوْأَبِ سَمِعَتْ نُبَاحَ الْکِلاَبِ، فَقَالَتْ: مَا أَظُنُّنِی إِلاَّ رَاجِعَةٌ، إِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لَنَا: أَیَّتُکُنَّ تَنْبَحُ عَلَیْهَا کِلاَبُ الْحَوْأَبِ؟ فَقَالَ لَهَا الزُّبَیْرُ: تَرْجِعِینَ عَسَى اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ أَنْ یُصْلِحَ بِکِ بَیْنَ النَّاسِ.»(4)؛ (حدیث کرد برای ما محمد بن جعفر، از شعبة، از اسماعیل بن ابی خالد، از قیس بن ابی حازم، به راستی که عایشه زمانی که به حوأب رسید و صدای پارس سگان شنید، گفت: من باید بر گردم، به راستی رسول خدا که درود وسلام خدا بر ایشان باد، به ما (بانوان پیامبر) فرمود: کدام یک از شما سگان حواب بر او پارس می کند؟)