آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

درباره چرایی شفاعت باید گفت: اولا فیوضات معنوی خداوند به بندگان به عنوان جزئی از نظام علت و معلولی باید ذیل نظامی خاص بر بندگان نازل شود وهمان گونه که درعالم مادّه نمى توان پرسید: چرا خداوند متعال زمین را به وسیله خورشید نورانى کرده و خود بى واسطه به چنین کارى دست نزده؟ درعالم معنا نیز نمى توان گفت چرا خداوند به واسطه اولیاى الهى مغفرت خویش را شامل حال بندگان نموده است. ثانیا شفاعت برای شفاعت کننده نوعی احترام و تکریم الهی در برابر عبودیت اوست.

در پاسخ این سئوال می توان به دو وجه اشاره کرد:
1ـ خداوند متعال جهان آفرینش را به بهترین وجه آفریده است «الّذى اَحسَنَ کُلَّ شَىء خَلَقه(1) آن خدائى که هر چیز را به بهترین صورت آفریده است» جهان بر اساس نظام علّت و معلولى واسباب و مسببّات براى هدایت و رشد و تکامل انسانها آفریده شده است و نیازمندى هاى بشر به وسیله عوامل و اسباب عادى برآورده می گردد. فیوضات معنوى خداوند همانند هدایت مغفرت و آمرزش نیز بر اساس نظامى خاص بر انسانها نازل می شود و اراده حکیمانه خداوند بر این تعلق گرفته است که این امور به وسیله اسباب و علّتهاى معین به انسانها برسد. بنابراین همان گونه که درعالم مادّه نمى توان پرسید: چرا خداوند متعال زمین را به وسیله خورشید نورانى کرده و خود بى واسطه به چنین کارى دست نزده است در عالم معنا نیز نمى توان گفت چرا خداوند به واسطه اولیاى الهى مغفرت خویش را شامل حال بندگان نموده است؟ به همین جهت است که خداى متعال گناه کاران را ارشاد فرموده است که به درخانه رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) وعلاوه براین که خود طلب مغفرت کنند از آن بزرگوار هم بخواند که براى ایشان طلب مغفرت کند قرآن کریم مى فرماید: «و لو انهم اذ ظلموا انفسهم جاءُوک فاستغفرو الله واستغفر لهم الرسول لوجدو الله توابا رحیما»(2)
«و اگر ایشان هنگامى که با ارتکاب گناه به خود ستم کردند نزد تو مى آمدند و از خدا آمرزش مى خواستند و پیامبر هم براى ایشان طلب مغفرت می کرد خدا را توبه پذیر مهربان مى یافتند.»
2ـ حکمت دیگر شفاعت این است که مشیّت الهى این است که با اعطاى منزلت شفاعت به پیامبران و اولیاى الهى آنان را تکریم کند پذیرش دعا ودر خواست اولیاء نوعى تکریم و احترام به آنان است اولیاى خدا نیکوکاران، فرشتگان آسمانها و حاملان عرش که همه روزگار را به فرمانبردارى خدا گذرانده و از مدار عبودیّت الهى گام بیرون ننهاده اند شایسته تکریم هستند و چه احترامى بالاتر و برتر از اینکه دعاى آنان درباره بندگان شایسته رحمت ومغفرت الهى مستجاب شود(3).