آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

هیچ موحّدى، حیات و موت را میزان توحید و شرک قرار نداده. حیات و موت مى تواند در مفید بودن و نبودن درخواست از آنها مؤثر باشد، امّا درتوحید و شرک تأثیرى ندارد. ثانیا مرگ پایان زندگی انسان نیست و شهدا، انبیا، اولیا و حتّى مجرمان، پس از مرگ در حال حیاتند. ثالثا درخواست از دیگران وقتی رنگ شرک می گیرد که برای او نوعی الوهیت و تدبیر مستقل از مشیت الهی در نظر گرفته شود و فرقی میان زنده و مرده نیست اما درخواست از کسی با این عقیده که او یک انسان وارسته است وخدا پذیراى دعای اوست اشکالی ندارد.

برخى بر این عقیده اند که: درخواست دعا از انسان زنده که قادر بر انجام خواسته اوست، جایز است و پرستش نیست، ولى درخواست دعا و یا هر عمل دیگر از فرد درگذشته که قادر بر انجام آن نیست، نوعى پرستش میّت به شمار مى رود و طبعاً انجام دهنده آن در شمار مشرکان قرار مى گیرد.
پاسخ: اوّلاً، هیچگاه حیات و موت و یا زنده و مرده بودن درخواست شونده، ملاک عبادت و پرستش و شرک و توحید نیست. چگونه ممکن است درخواست دعا از فرد زنده عین توحید باشد، ولى درخواست همان دعا از فرد درگذشته عین شرک به شمار رود، درحالى که ماهیت عملى یکى است، جز این که طرف (درخواست شونده) در یکى در قید حیات است، و در دیگرى رخت از جهان بر بسته است و هرگز هیچ موحّدى، حیات و موت را میزان توحید و شرک معرفى نکرده است. آرى، حیات و موت مى تواند در مفید بودن و نبودن این در خواست مؤثر باشد، امّا درتوحید و شرک تأثیرى ندارد.
ثانیاً: اساس استدلال کسانى که درخواست دعا از میت را شرک مى دانند، این است که مرگ انبیاء و اولیا را پایان زندگانى آنان مى دانند و براى آنان، حیات برزخى قائل نیستند، در حالی که ثابت شده که شهیدان، انبیا، اولیا، و حتّى مجرمان، پس از مرگ در حال حیات اند.
ثالثاً: هر نوع دعوت و درخواست هنگامى رنگ شرک به خود می گیرد که انسان درباره درخواست شونده، نوعى الوهیت و خداوند گارى و تفویض امور به وى قائل شود، در چنین حالتى است که درخواست از آن فرد؛ زنده باشد یا مرده، پرستش وى به شمار می رود، ولى درخواست دعا از یک شخص، با این عقیده که او یک انسان وارسته است وخدا پذیراى دعا ودرخواست اوست، ارتباطى به شرک ندارد و تمام مسلمانان جهان، در محضر پیامبر(صلى الله علیه وآله) او را به این وصف مى ستایند.(1)