آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ابوعبدالله محمّد بن احمد بن عبدالله کاتب نحوى مصرى ملقّب به مفجّع، از مردان بى نظیر در علم و حدیث، حلقه واسط میان بزرگان لغت و ادبیّات، و از اصحاب امامیّه می باشد. او را به حسن عقیده، صحیح بودن مذهب و محکم بودن رأى ستوده اند. همه میل و توجّهش به اهل بیت(ع) بوده و در اشعارش ثناى آنها را زیاد گفته و به خاطر مصیبتهای آنها، بسیار مى نالید تا جایى که دشمنانش که لقبهاى ناپسند بر دیگران مى گذارند، او را مفجّع (نالان و مصیبت زده) نامیدند. او در بصره متولّد شد و در همان جا در سال 327 وفات یافت.

ابو عبدالله محمّد بن احمد بن عبدالله(1) کاتب نحوى مصرى ملقّب به «مفجّع»، از مردان بى نظیر در علم و حدیث ، و حلقه واسط میان بزرگان لغت و ادبیّات ، و از اصحاب امامیّه شمرده مى شود . او را به حسن عقیده و صحیح بودن مذهب و محکم بودن رأى ستوده اند . و همه میل و رغبت و توجّهش به ائمه اهل بیت(علیهم السلام) بوده و در اشعارش ثناى آنها را زیاد مى گفته و به خاطر مصیبتها و بلایایى که به آنها رسیده ، بسیار مى نالید . و پیوسته چنین بود تا جایى که دشمنان وى که لقبهاى ناپسند بر دیگران مى گذارند ، او را «مفجّع» (نالان و مصیبت زده ) نامیدند . و خود او در این شعرش به این مطلب اشاره مى کند :
«إن یکن قیل لى المفجَّع نبزاً *** فَلَعمْرى أنا المفجَّع هَمّا»
(اگر به خاطر اینکه بر من لقب بد بگذارند مرا «مفجّع» نامیدند ، به جان خودم سوگند من به خاطر همّ و غمّى که به من رسیده مفجّع و مصیبت زده هستم) .
نجاشى و علاّمه گفته اند وى نزد دوستانش به خاطر همین سببى که در شعر ذکر شده ، ملقب به مفجع گردیده است. «مفجّع» ثعلب را ملاقات کرده و از او و دیگران علم آموخته است . و آن گونه که در «فهرست» ابن ندیم(2) و «الوافی بالوفیات» صفدى(3) آمده است بین او و ابن درید، هجو گویی هایى رخ داده است . آن گونه که در «معجم الاُدباء» آمده ، مفجّع در بصره متولّد شده و در همان جا در سال 327 وفات کرده است(4) .(5)