آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

با مراجعه به روایات تفسیرى اهل سنّت و شیعه پى مى بریم که مقصود از«مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ»، در آیه 43 سوره رعد، اهل بیت عصمت و طهارت و در رأس آنان على بن ابى طالب(ع) است.
به عنوان مثال: حاکم حسکانى به سندش از ابوسعید خدرى نقل کرده که از رسول خدا(ص) درباه قول خداوند متعال: «وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ» سؤال کردم؟ حضرت فرمود: آن برادرم على بن ابى طالب است.
 

با مراجعه به روایات تفسیرى اهل سنّت و شیعه پى مى بریم که مقصود از «مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ»؛ (کسى که علم کتاب (و آگاهى بر قرآن) نزد اوست) در آیه 43 سوره رعد، اهل بیت عصمت و طهارت و در رأس آنان على بن ابى طالب(علیهم السلام) است.
در اینجا روایات شیعه و اهل سنّت را مورد بررسى قرار مى دهیم:
روایات اهل بیت(علیهم السلام)
1 ـ کلینى(رحمه الله) به سند صحیح از برید بن معاویه نقل کرده که گفت: از امام باقر(علیه السلام)درباره آیه «قُلْ کَفى بِاللهِ شَهِیداً بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ» سؤال کردم؟ حضرت فرمود: تنها ما را قصد کرده است و على اوّل و افضل ما و بهترین ما بعد از پیامبر(صلى الله علیه وآله) است.(1)
2 ـ او هم چنین به سندش از سدیر نقل کرده که گفت: من و ابوبصیر و یحیى بزاز و داوود بن کثیر در مجلس امام صادق(علیه السلام) بودیم که حضرت در حالى که غضبناک بود بر ما وارد شد و هنگامى که در جایگاه خود نشست فرمود: «... اى سدیر! آیا در آنچه از کتاب خداوند ـ عزّ وجلّ ـ خوانده اى این آیه را یافته اى: «قُلْ کَفى بِاللهِ شَهِیداً بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ»؟ گفت: عرض کردم: فدایت گردم! این آیه را خوانده ام. حضرت فرمود: آیا کسى که نزد او علم کتاب است تمام آن نزد او است یا بعض آن؟ عرض کردم: خیر، بلکه علم به تمام کتاب نزد او است. آن گاه حضرت اشاره به سینه خود کرد و فرمود: به خدا سوگند! علم تمام کتاب نزد ما است، به خدا سوگند! علم تمام کتاب نزد ما است.(2)
3 ـ طبرسی(رحمه الله) نقل کرده که مردى از على بن ابى طالب(علیه السلام) از برترین منقبتى که براى او است سؤال کرد؟ حضرت این آیه را قرائت کرد و فرمود:« از جمله «مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ» تنها ما را قصد کرده است».(3)
4 ـ فیض کاشانى از کتاب «مجالس» از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل کرده که حضرت درباره این آیه فرمود: «آن برادرم على بن ابى طالب(علیه السلام) است».(4)
5 ـ على بن ابراهیم قمى از امیرالمؤمنین(علیه السلام) نقل کرده که فرمود: «آگاه باشید! همانا علمى که آدم آن را از آسمان بر زمین فرود آورد و جمیع آنچه به آن، پیامبران تا خاتم النبیین فضیلت داده شدند، نزد عترت خاتم پیامبران است.»(5)
روایات عامه
1 ـ ابن مغازلى شافعى به سند خود از عبدالله بن عطاء نقل کرده که گفت: نزد ابى جعفر نشسته بودم که ناگهان فرزند عبدالله بن سلام از جلوى حضرت عبور کرد. عرض کردم: خداوند مرا فدایت گرداند، این فرزند کسى است که نزد او علم کتاب است؟ حضرت فرمود: خیر، و لکن آن کسى که نزد او علم کتاب مى باشد، صاحب شما على بن ابى طالب(علیه السلام) است، کسى که در شأن او آیاتى از کتاب خداوند ـ عزّ وجلّ ـ نازل شده است: «وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ»، «أَفَمَنْ کانَ عَلى بَیِّنَة مِنْ رَبِّهِ وَیَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ»(6)، «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا»(7).(8)
2 ـ حاکم حسکانى به سندش از ابوسعید خدرى نقل کرده که از رسول خدا(صلى الله علیه وآله)درباه قول خداوند متعال: «وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ» سؤال کردم؟ حضرت فرمود: آن برادرم على بن ابى طالب است.(9).(10)