پاسخ اجمالی:
قرآن کریم واژه تحريف را فقط در همان معناى لغوی‌اش يعنى: «دستبرد در معناى كلمه و تفسير آن به وجه ناصحيح» كه از آن به سوء تأويل يا تفسير به رأى ياد شده است به‌كار برده است. تحريف بدين معنا، همان «تحريف معنوى» است.
پاسخ تفصیلی:
قرآن و واژه «تحريف»
قرآن کریم واژه تحريف را فقط در همان معناى لغوی‌اش يعنى: «دستبرد در معناى كلمه و تفسير آن به وجه ناصحيح» كه از آن به سوء تأويل يا تفسير به رأى ياد شده است به‌كار برده است. تحريف بدين معنا، همان تحريف معنوى است.
پيش از اين، درباره آيه شريفه «يُحَرِّفونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ»(1) سخن گفته‌ايم. «عَنْ مَواضِعِهِ» در اين آيه بدين معناست: بعد از آنكه كلام در معناى حقيقى‌اش ـ كه در آن ظهور دارد ـ به‌كار بسته شد يا به رهنمون قراين متداول در معناى مستعمل‌فيه استعمال شد، پيام آن ـ از روى خيانت در اداى امانت ـ دچار تحريف گردد. همانگونه كه در عبارت «مِنْ بَعْدِ مَواضِعِهِ»(2) به اين معنا تصريح شده است؛ چه اينكه تحريف آن است كه لفظ را از معناى حقيقى‌اش منحرف سازند.
در سوره بقره چنين آمده است: «وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَسْمَعونَ كَلامَ اللهِ ثُمَّ يُحَرِّفونَ مِنْ بَعْدِ مَا عَقَلوهُ»(3)؛ (با آنكه گروهى از آنان سخنان خدا را مى‌شنيدند، سپس آنرا بعد از فهميدنش تحريف مى‌كردند). يعنى بعد از آنكه دانستند معناى حقيقى ـكه مراد الهى است ـ بر خلاف مصالح ايشان است، آنرا به نفع مقاصد خود تحريف نمودند. از همينجاست كه طبرسى و پيش از او شيخ طوسى از اينگونه تحريف، به سوء تأويل تعبير كرده‌اند. مرحوم شيخ در تبيان مى‌گويد: «تحريف، دوگونه است: سوء تأويل و نيز تغيير و تبديل».(4) يعنى لهجه كلام به گونه‌اى كه معنا به واسطه آن دگرگون شود تغيير يابد؛ چنانكه در آيه 78 سوره آل‌عمران آمده است.
شيخ محمدعبده مى‌گويد: «از جمله معانى تحريف، تأويل گفتار است؛ به اين معنا كه آنرا بر غير از معناى موضوعٌله حمل نمايند. آنچه از معناى تحريف متبادر است همين معناست؛ زيرا دستاويز آنان در انكار پيامبر(صلی الله علیه واله وسلم) و انكار نبوت ايشان همين معنا بوده است؛ از اينرو بشارت نبوت ايشان را همچنان تأويل مى‌كنند».(5) مقصود عبده اين است: آنچه از واژه تحريف در اين آيات به ذهن مى‌رسد، تحريف معنايى است و آنچه به ايشان جرأت داد تا بشارت‌ها را تأويل كنند و بدين طريق راه انكار نبوت پيامبر(صلی الله علیه واله وسلم) بر ايشان هموار شود، تحريف معنوى بوده است.
زمخشرى در تفسير آيه شريفه «يُحَرِّفونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ»(6) مى‌گويد: «كلام را از جايگاه بايسته خود منحرف مى‌سازند»(7)؛ زيرا لفظ اگر بر طبق ظاهر يا برحسب قراين تفسير نگردد از جايگاه خود كنار زده مى‌شود.
خلاصه آنكه: تحريف عهدين (عهد عتيق و عهد جديد) ـ كه در قرآن به آن اشاره شده است ـ يا به سوء تأويل بوده است؛ بدين معنا كه بر خلاف حقيقت ـ بدون آنكه در واژه كتاب دست ببرند ـ در آنها تصرف مى‌كردند؛ يا اينكه افزون بر آن تلفظ واژگان كتاب را ـ به‌هنگام تكلم ـ تغيير مى‌دادند. چنانكه خداوند مى‌فرمايد: «وَ إِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقآ يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالْكِتابِ لِتَحْسَبوهُ مِنَ الْكِتابِ وَ ما هوَ مِنَ الْكِتابِ وَ يَقولونَ هوَ مِنْ عِنْدِ اللهِ وَما هوَ مِنْ عِنْدِ اللهِ وَ يَقولونَ عَلى اللهِ الْكَذِبَ وَ هُمْ يَعْلَمون»(8)؛ (و ازميان آنان گروهى هستند كه زبان خود را به خواندن كتاب تحريف شده‌اى مى‌پيچانند، تا آن بربافته را از مطالب كتاب آسمانى پنداريد، با اينكه آن از كتاب آسمانى نيست و مى‌گويند: آن از جانب خداست. در صورتى كه از جانب خدا نيست، و بر خدا دروغ مى‌بندند، با اينكه خودشان هم مى‌دانند)؛ زيرا اگر لفظى بر خلاف واژگان نخستين خود تلفظ گردد، واژه ديگرى محسوب مى‌شود نه آن واژه نخستين؛ و اهل كتاب به منظور كتمان حقيقت و پنهان نمودن بشارت‌هاى ظهور پيامبر اسلام(صلی الله علیه واله وسلم) به تحريف معنوى مى‌پرداختند.
اما تحريف به معناى زيادى يا نقصان يا تبديل كلمات به كلمات ديگر، كه معناى اصطلاحى تحريف بوده است، همانگونه كه ملاحظه شدـ در قرآن به‌كار نرفته است.(9)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.