آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از نظر مسیحیان تمام انسان ها گناهکار به دنیا آمده اند و تا زمانی که مراسم غسل تعمید را انجام ندهند از آثار این گناه رهایی نمی یابند. در این زمینه عیسی(ع) شخصی استثنائی و بدون گناه ترسیم شده است. درباره مریم(س) اختلاف نظر وجود دارد. زمانی معتقد بودند که، وقتی نطفه ی مریم بسته شد، گناه اولیه در او وجود داشت، اما پیش از آن که به دنیا آید از هر گناهی تطهیر شد. در حال حاضر معتقدند، از همان لحظه ی لقاح، وی از هر گناهی مبرا و محفوظ بوده است.

 تمامی فرقه های سه گانه ی مسیحی، آموزه ی گناه ذاتی را پذیرفته اند. بر طبق این آموزه، تمام انسان ها گناهکار به دنیا آمده اند و تا زمانی که مراسم غسل تعمید را انجام ندهند از آثار این گناه رهایی نمی یابند. در این زمینه عیسی (علیه السلام) شخصی استثنائی و بدون گناه ترسیم شده است. آیا مریم (علیهاالسلام) مادر خداوند هم بدون گناه بود؟
در این مورد هم کتاب مقدس آموزه ای را تعلیم نمی دهد. در اوایل قرون وسطی، آوگوستین این احتمال را مطرح کرده که ممکن است مریم (علیهاالسلام) هیچگاه مرتکب گناهی نشده باشد. در قرن هفتم نظریه ی عاری از گناه بودن مریم باکره مورد پذیرش عام بود. اما این پرسش مطرح می شد که از چه زمانی وی از گناه مبرّا شده است؟ آنسلم (1033 تا 1109 م) بر این باور بود که مریم با گناه اولیه به دنیا آمده است. بر خی از جمله توماس آکویناس (1225 تا 1274 م ) معتقد بودند که وقتی نطفه ی مریم بسته شد، گناه اولیه در او وجود داشت، اما پیش از آن که به دنیا آید از هر گناهی تطهیر شد و بالاخره دانز اسکوتوس (1265 تا 1308 م) این نظر را مطرح کرد که لقاح حضرت مریم (علیهاالسلام) لقاح مطهر بوده است؛ یعنی از همان لحظه ی لقاح و نه پس از به دنیا آمدن، وی از هر گناهی مبرا و محفوظ بوده است. از نگاه او، عیسی مسیح (علیه السلام) در مقام نجات دهنده ی کامل باید کسی را به کامل ترین طریق ممکن نجات بخشد و برای چنین نجاتی، چه کسی مناسب تر از مادر او می توان یافت؟
آموزه ی لقاح در قرن پانزدهم موضوع اصلی مباحثه میان برخی فرقه های مسیحی شد و مشاجره تا حدی بالا گرفت که پاپ سیکستوس پنجم در سال 1483 اعلام کرد که کلیسا هنوز در این مورد تصمیم قطعی نگرفته است. شورای ترنت هم تنها به بیان این موضوع که مریم (س) عاری از گناه اولیه بوده است، اکتفا کرد. بالاخره در سال 1854، پاپ پیوس نهم در یک فرمان پاپی(1) آموزه ی لقاح مطهر را یکی از اصول ایمانی کلیسا معرفی کرد: «ما اظهار و اعلان می کنیم که مریم (علیهاالسلام) باکره ی متبارک از همان لحظه ی نخستین لقاح خود، از هر لکه ی گناه اولیه مطهر و مبرا بوده، با فیض و رحمت ویژه خدای قادر مطلق و با فضیلت و شایستگی های عیسی (علیه السلام)، منجی بشریت، از همان نخستین لحظه ی لقاح خود، از هر اثر گناه اولیه مطهر و مبرا بوده است و این آموزه را خدا کشف کرد و همه ی ایمانداران باید از صمیم قلب و پیوسته به این آموزه ایمان داشته باشند.»(2)
از آنجا که کتاب مقدس اطلاعاتی در مورد بی گناهی مریم (علیهاالسلام) نیاورده و شخصیت های بزرگ کلیسایی چون آوگوستین و اکویناس آموزه ی لقاح مطهر را باور نداشتند، فرمان پاپی بیانگر پیروزی اصل کلیسائی بر سنت است، نه محصول و ثمره ی سنت و این اصل بر اساس توافق عامی که درباره ی این موضوع در کلیسای قرن نوزدهم حاصل شد بیان شده است.(3) در شورای واتیکانی اول (1870)، آموزه ی لقاح مطهر یکی از ارکان ایمان در مذهب کاتولیک گردید.(4)،(5)