پاسخ اجمالی:
یکی از فعالیت های نواب اربعه، پاسخ به سوالات و مشکلات عقیدتی و وسوسه های منکران وجود امام بود. آنان با استفاده از آموزش های امام، و دانش عمیق خود، با شایستگی این کار را به انجام دادند. آنان در این راستا، با پرهیز از اظهار عقیده شخصی در دین، گاه ناگزير، پرده از ديدارهاى سرّى خود با امام برداشته و گاهی نیز توقیعی از سوی حضرت، آنان را در دفع شبهات یاری می کرد.
پاسخ تفصیلی:
دايره فعاليت نواب اربعه شامل پاسخ گويى به همه گونه سؤالات فقهى و شرعى، حل مشكلات عقيدتى و نيز مبارزه علمى با شبهاتى مى شد كه مخالفان مطرح مى كردند و از اين راه در تضعيف عقايد و پريشانى فكرى شيعيان مى كوشيدند.
نواب خاصّ، اين وظايف را با استفاده از آموزش هاى امام و دانش بسيار بالايى كه داشتند، به بهترين وجهى انجام مى دادند. نگاهى گذرا به كارنامه سفارت اين چهار شخصيت بزرگ، ابعاد گسترده كوشش ها و موفقيت هاى آنان را در اين زمينه نشان مى دهد.
آنان از يك سو، وسوسه هاى مربوط به انكار وجود امام را، از راه هاى گوناگون خنثى مى كردند و در اين راستا، گاه ناگزير، پرده از ديدارهاى سرّى خود با امام را برمى داشتند(1) و گاهى نيز توقيعى از سوى حضرت در اين باره صادر مى شد و امام در دفع شبهات مزبور به كمك آنان مى شتافت.(2)
از سوى ديگر، سؤالات فقهى و شرعى شيعيان را به عرض امام رسانده پاسخ آنها را مى گرفتند و به مردم ابلاغ مى كردند. به عنوان نمونه، مىتوان از توقيعى نام برد كه توسط محمد بن عثمان صادر شده و طى آن به پرسش هاى «اسحاق بن يعقوب» در زمينه هاى گوناگون پاسخ داده شده است.(3) همچنين مىتوان از توقيع مفصلى ياد كرد كه در پاسخ به سؤالات نماينده مردم قم، «محمد بن عبدالله بن جعفر حميرى»، صادر گرديد.(4)
از اين گذشته، گاه، نواب خاصّ، مناظراتى با مخالفان انجام داده و آنان را محكوم مى ساختند و تأكيد مى كردند كه اين پاسخ ها را از امام آموخته اند. چنانكه حسين بن روح، در يك مجلس مناظره، پاسخ شخصى را كه شبهه اى در مورد شهادت امام حسين(علیه السلام) مطرح كرده بود، به صورت گسترده بيان نمود و فرداى آن روز با اشاره به پاسخ مزبور، به يكى از شيعيان - كه فكر مى كرد پاسخ ها تراوش فكرى خود اوست - اظهار داشت: اگر از آسمان سقوط كنم و طعمه مرغان هوا شرم يا باد تندى مرا به محل دورى پرتاب كند، در نظرم بهتر از اين است كه در دين خدا رأى و نظريه شخصى خود را اظهار كنم. مطالبى كه ديروز شنيدى از حجت خدا شنيده شده است.(5)
همچينين وى در پاسخ پرسش يكى از متكلّمان وقت در مورد عامل شهادت امام موسى بن جعفر(علیه السلام) و اينكه آيا پيشوايان معصوم همه، با شمشير يا با مسموميّت در گذشته اند و نيز راز برترى حضرت فاطمه(عليها السلام) نسبت به دختران ديگر پيامبر اسلام(صلی الله علیه وآله)، توضيحات روشن و قانع كننده اى داد كه تحسين دانشمند مزبور را بر انگيخت و گفت: در اين باره پاسخى از اين بهتر و كوتاهتر از كسى نشنيده ام.(6)، (7)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.