پاسخ اجمالی:
کرمانی ها، از شیوه ی اخباری گری پیروی می کنند و به تقلید از مراجع اعتقاد ندارند؛ اما شیخیه ی آذربایجان، به اجتهاد و تقلید معتقدند و از مراجع تقلید خودشان پیروی می کنند، حتی در عقاید هم آرای احسایی و رشتی را براساس تلقی خویش از احادیث تفسیر می کنند. شیخیه ی کرمان، اصول دین را چهار اصل توحید و نبوت و امامت و رکن رابع میدانند، اما شیخیه ی آذربایجان، به شدت، منکر اعتقاد به رکن رابع هستند و معاد و عدل را هم از اصول می دانند.
پاسخ تفصیلی:
شیخیه ی کرمان و آذربایجان، در اعتقادات، خود را پیرو آرای "شیخ احمد احسایی" و "سید کاظم رشتی" میدانند؛ اما در فروع دین و اعمال، با هم اختلاف نظر دارند. کرمانیها، از شیوه ی اخباری گری پیروی میکنند و به تقلید از مراجع اعتقاد ندارند؛ اما شیخیه ی آذربایجان، به اجتهاد و تقلید معتقدند و از مراجع تقلید خودشان پیروی میکنند.
البته در عقاید نیز، شیخیه ی آذربایجان بر خلاف شیخیه ی کرمان، خود نیز به اجتهاد میپردازند و آرای "شیخ احمد" و "سید کاظم" را بر اساس تلقّی خویش از احادیث تفسیر میکنند.
از دیگر اختلافات کرمانیها و آذربایجانیها، مسئلهی "رکن رابع" است. شیخیه ی کرمان، اصول دین را چهار اصل توحید و نبوت و امامت و رکن رابع میدانند، اما شیخیه ی آذربایجان، به شدت، منکر اعتقاد به رکن رابع هستند(1) و اصول دین را پنج اصل توحید و نبوت و معاد و عدل و امامت میدانند. آنان، چنین استدلال میکنند که "شیخ احمد احسایی" در ابتدای رساله ی "حیاةالنفس" و "سید کاظم رشتی" در اصول عقاید، اصول دین را پنج اصل مذکور میدانند و در هیچ یک از کتب و رسائل این دو نفر، نامی از رکن رابع برده نشده است.(2)؛ (3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.