آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

علّت مفهوم گسترده و اقسام زيادى دارد؛ علّت تامه، عنى چيزى كه وقتى موجود شد معلول بلافاصله ايجاد خواهد شد، و علّت ناقصه يعنى چيزى كه براى رسيدن به معلول نياز به ضميمه كردن امور ديگرى دارد. هم چنین اقسام دیگر علت عبارتند از: علّت فاعلى، علت غايى، علت مادّى و علت صورى، که از اقسام علّت هستند.

علّت مفهوم گسترده اى دارد كه اقسام زيادى را شامل مى شود: علّت تامه يعنى چيزى كه وقتى موجود شد معلول بلافاصله ايجاد خواهد شد، و علّت ناقصه يعنى چيزى كه براى رسيدن به معلول نياز به ضميمه كردن امور ديگرى دارد.
همچنين تقسيم علّت به علّت فاعلى و غايى و مادّى و صورى از تقسيمات معروف علّت است كه آن را در ضمن يك مثال ساده مى توان بيان كرد: اگر به لباسى كه در تن پوشيده ايم نگاه كنيم، مى بينيم براى فراهم شدن آن نخست مادّه اى (مانند پنبه يا پشم) لازم بوده، و بعد بايد اين مادّه به صورت پارچه مناسبى درآيد كه قابل استفاده براى لباس باشد، و بعد دست خياط چيره دستى براى دوختن آن به گردش درآيد، و مسلّماً آن خياط با هدف خاصّى (مثل فايده آن از نظر پوشش) اين لباس را به وجود آورده.
مادّه اصلى را علّت مادّى، و شكلى را كه به آن داده شده علّت صورى، و كسى كه آن را به صورت لباس درآورده علّت فاعلى، و هدفى كه انگيزه اين حركت شده است را علّت غايى مى نامند.(1)