آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مردم از یک نظر به چهار دسته تقسیم مى‏ شوند: 1- عدّه‏ اى«طالب حق» هستند؛ که اهل بهشتند. 2- گروه دیگر«جاهلان قاصِر» هستند؛ که اگر به حق دست نیابند در قیامت عذر آنها پذیرفته خواهد بود. 3- برخی«جاهلان مقصّر» هستند که اگر حق را نیابند یا پیروی از حق نکند در قیامت عذر آنها پذیرفته نخواهد بود. 4- گروهی که آگاهانه با حق مخالفت مى‏ کنند. اینها در قیامت گرفتار قهر و عذاب الهی خواهند شد.

 مردم از یک نظر به چهار دسته تقسیم مى‏ شوند:
1ـ عدّه‏ اى «طالب حق» هستند. هر کجا که حق را بیابند، از آن پیروى و تبعیّت مى ‏کنند، و هیچ عذر و بهانه‏ اى نمى ‏آورند. اینها هم طالب حقّند، و هم واصل به حق شده ‏اند. این گروه که زیر سایه تعالیم انبیا و اولیا و پیامبران و امامان، و پس از آنها علما و دانشمندان بوده و هستند، خارج از محلّ بحث ماست.
2ـ گروه دیگر، «جاهلان قاصِر» هستند؛ یعنى افراد نادانى که به علماء و دانشمندان دسترسى ندارند. همانند ساکنین منطقه‏ اى که پاى عالمى به آنجا نرسیده، یا کسى که در مرکز علم و دانش و در کنار دانشمندان زندگى مى‏کند، امّا تاکنون به ذهنش خطور نکرده که فلان عملش اشتباه مى ‏باشد، تا آن را اصلاح کند، و طرز صحیح آن را از آگاهان بپرسد؛ و به عبارتى کوتاه، چون غافل بوده، جاهل قاصر شمرده مى‏ شود. خلاصه این که جاهل قاصر کسى است که دسترسى به عالم ندارد؛ چه بر اثر عدم حضور عالم، و یا به سبب غفلت جاهل. باید این افراد را با یک برنامه ریزى صحیح و مدوّن و دراز مدّت تحت تعلیم و تربیت قرار داد، و با فراهم آوردن امکانات، آنها را از بیابان جهل و نادانى به سوى نور و روشنایى هدایت کردتنها این گروه هستند که اگر به حق دست نیابند در قیامت نیز عذر آنها پذیرفته خواهد بود.
3ـ سومین دسته «جاهلان مقصّر» هستند. آنها کسانى هستند که توانایى تحقیق و جستجو و پرسش دارند، و امکان دسترسى به عالم و دانشمند نیز برایشان فراهم است، ولى انسانهایى تنبل، بى تفاوت، بى اعتنا به مسائل دینى، دنیاپرست و بى قید و بند هستند. و به دنبال فراگیرى مسائل خود نمى‏باشند. لازم است برای این افراد انگیزه حرکت و تلاش و تحقیق و بررسى ایجاد کرد و با این کار آنها را به فراگیرى مسائل دینى وادار نمود. اما اگر این افراد حق را نیابند یا پیروی از حق نکند در قیامت عذر آنها پذیرفته نخواهد بود.
4ـ گروه چهارم کسانى هستند که آگاهانه با حق مخالفت مى‏ کنند و با توجّه و علم و آگاهى با حقیقت سر ستیز دارند. با این افراد نیز باید تا سر حدّ امکان به نرمى و ملاطفت برخورد نمود، تا شاید هدایت شوند و به سوى حق باز گردند و چنانچه از حق پیروی نکنند در قیامت گرفتار قهر و عذاب الهی خواهند شد. (1)