آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در سوره نور آمده: «خداوند از كوه هايى كه در آسمان است دانه هاى تگرگ نازل مى كند». اگرچه تفسیر این تعبیر برای مفسرین نخستین سخت و پیچیده بود، اما پیشرفت های علمی نشان می دهد ابرها صاف نیستند بلکه همان پستی و بلندی هایی که در کوه ها هست در سطح ابر نیز وجود دارد. همچنین دانشمندان معاصر ثابت کرده اند که فرآیند به وجود آمدن تگرگ ها به گونه ای است که نیاز به انباشتگی لایه های مختلف ابر بر همدیگر وجود دارد، انباشتگی ای که لایه های مختلف ابرها را به شکل کوهی از ابرهای سفید درمی آورد.

در آيه 43 سوره نور مى خوانيم: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ يُزْجِى سَحَاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَاماً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلاَلِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ جِبَال فِيهَا مِنْ بَرَد فَيُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَيَصْرِفُهُ عَنْ مَنْ يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالاَْبْصَارِ»؛ (آيا نديدى كه خداوند ابرهايى را به آرامى مى راند، سپس ميان آنها پيوند مى دهد، و بعد آن را متراكم مى سازد؟! در اين حال، مى بينى كه [دانه هاى] باران از لابه لاى آن خارج مى شود؛ و از آسمان ـ از كوه هايى در آن [ابرهايى به شكل كوه] ـ دانه هاى تگرگ نازل مى كند، و هر كس را بخواهد بوسيله آن زيان مى رساند، و از هر كس بخواهد اين زيان را برطرف مى كند؛ نزديك است درخشندگى برق آن [ابرها، بينايى] چشم ها را ببرد!).
آيه فوق مى گويد: «خداوند از كوه هايى كه در آسمان است دانه هاى تگرگ نازل مى كند».
هيچ كس در آن عصر و زمان به دقت نمى دانست كه ابرها در آسمان به صورت كوه هايى، با ارتفاعات متفاوت است كه ما قاعده آن را مى بينيم؛ زيرا تمام ابرها را به صورت يك صفحه گسترده در آسمان مشاهده مى كنيم اما هنگامى كه با هواپيما به فراز ابرها برويم، ابرها را به صورت كوه ها و درّه ها و پستى ها و بلندى هايى مانند آنچه در سطح زمين است مشاهده مى نماييم و به تعبير ديگر سطح بالاى ابرها هرگز صاف نيست و همانند سطح زمين داراى ناهموارى هاى فراوان، و حتّى در بسيارى از موارد به صورت كوه روى هم انباشته شده است.
اينها همه از يك سو، از سوى ديگر دانشمندان معاصر درباره چگونگى توليد تگرگ در آسمان چنين مى گويند: دانه هاى باران از ابر جدا مى شود، و در قسمت فوقانى هوا به جبهه سردى برخورد مى كند و يخ مى زند؛ ولى در آن حال بسيار كوچك است؛ سپس طوفان هاى شديدى كه در آن منطقه حكم فرما است، اين دانه ها را مجدداً به بالا پرتاب مى كند و بار ديگر اين دانه ها به داخل ابرها فرو مى رود و لايه ديگر از آب به روى آن، مى نشيند كه به هنگام جدا شدن از ابر مجدداً يخ مى بندد، و گاه اين موضوع چندين بار تكرار مى شود، تا زمانى كه تگرگ به اندازه اى درشت شود كه ديگر طوفان نتواند آن را به بالا پرتاب كند يا اين كه طوفان موقتاً آرام گيرد؛ اينجا است كه راه زمين را پيش مى گيرد و بدون مانع به طرف زمين حركت مى كند، و گاه به اندازه اى درشت و سنگين است كه خساراتى به مزارع و باغ ها و حيوانات و حتى انسان ها وارد مى سازد.(1)
از اينجا روشن مى شود كه به وجود آمدن تگرگ هاى درشت و سنگين درصورتى امكان پذير است كه كوه هاى ابر بر فراز آن، متراكم گردند تا هنگامى كه بادهاى شديد دانه يخ زده تگرگ را به ميان آن پرتاب مى كنند مقدار بيشترى آب به خود جذب كند و سنگين شود. به اين ترتيب كوه هاى ابر، منبع قابل ملاحظه اى براى تكوّن تگرگ هاى درشت كه در آيه به آن اشاره شده محسوب مى شود.(2)