آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مدت زمان عده طلاق سه مرتبه پاک شدن زن از خون حیض است. از آنجا که طلاق باید در حال پاکى ـ که با شوهر خود آمیزش جنسى نکرده باشد ـ انجام گیرد، این پاکى یک مرتبه محسوب مى شود، و هنگامى که بعد از آن دو بار، عادت ببیند و پاک شود، به محض این که پاکى سوم به اتمام رسید و لحظه اى عادت شد، عده تمام شده است.

پاسخ این سؤال در آیه 228 سوره «بقره» آمده است، خداوند مى فرماید: (زنان مطلقه باید به مدت سه بار عادت ماهانه و پاک شدن انتظار بکشند)؛ «وَ الْمُطَلَّقاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوء».
«قُرُوء» جمع «قُرْء» (بر وزن قفل) هم به معنى عادت ماهیانه و هم پاک شدن از آن آمده، ولى این دو معنى را مى توان در یک مفهوم کلى جمع کرد و آن انتقال از یکى از دو حالت به حالت دیگر است، «راغب» در «مفردات» معتقد است: «قُرْء» در حقیقت، اسم براى داخل شدن از حالت حیض، به پاکى است، و چون هر دو عنوان در آن مطرح است، گاهى بر حالت حیض و گاهى به پاکى اطلاق مى شود.
از بعضى از روایات و بسیارى از کتب لغت نیز استفاده مى شود که «قُرْء» به معنى جمع است (1) و چون در حالت پاکى زن، خون عادت در وجود او جمع مى شود، این واژه به پاکى اطلاق شده است.
به هر حال، در روایات متعددى، تصریح شده: منظور از «ثَلاثَةَ قُرُوء» که حدّ عدّه است سه مرتبه پاک شدن زن از خون حیض است.(2)
و از آنجا که طلاق باید در حال پاکى ـ که با شوهر خود آمیزش جنسى نکرده باشد ـ انجام گیرد، این پاکى یک مرتبه محسوب مى شود، و هنگامى که بعد از آن دو بار، عادت ببیند و پاک شود، به محض این که پاکى سوم به اتمام رسید و لحظه اى عادت شد، عده تمام شده و ازدواج او در همان حالت جایز است.
ولى علاوه بر روایات، این حقیقت را از خود آیه نیز مى توان استفاده کرد زیرا:
اولاً «قُرْء» دو جمع دارد، یکى «قُرُوء»، دیگرى «أَقْراء»، و بعضى تصریح کرده اند «قُرْءِ» به معنى پاکى، جمعش «قُرُوء»، و «قُرْءِ» به معنى حیض، جمعش «أَقْراء» است بنابراین، «قُرُوء» در آیه فوق به معنى ایام پاکى زن مى باشد، نه ایام حیض.(3)
ثانیاً، همان گونه که در بالا اشاره شد، «قُرْء» در اصل، به معنى جمع شدن است، و جمع شدن با حالت طهر و پاکى، تناسب بیشترى دارد؛ زیرا در این حالت خون در رحم تدریجاً جمع مى گردد، و در هنگام عادت، بیرون مى ریزد و پراکنده مى شود.(4).(5)