آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از آیاتى که در سوره «صافات» درباره حضرت یونس(ع) آمده، و به ضمیمه روایات، استفاده مى شود: براى حل مشکل و یا در هنگام مشاجره و نزاع، و هنگامى که کار به بن بست کامل مى رسد، و هیچ راهى براى پایان دادن به نزاع دیده نمى شود، مى توان از قرعه استمداد جست. از این رو پیشوایان اسلام سبب شده که «قاعده قرعه» به عنوان یکى از «قواعد فقهى» در کتب اسلامى شناخته شود و از آن بحث گردد. اما قرعه مشروط به وجود بن بست کامل است، بنابراین، هر گاه طریق دیگرى براى حل مشکل پیدا شود، از قرعه نمى توان استفاده کرد.

از آیاتى که در سوره «صافات» درباره حضرت یونس(علیه السلام) آمده، استفاده مى شود: براى حل مشکل و یا در هنگام مشاجره و نزاع، و هنگامى که کار به بن بست کامل مى رسد، و هیچ راهى براى پایان دادن به نزاع دیده نمى شود، مى توان از قرعه استمداد جست.
همین آیات، به ضمیمه روایات(1) پیشوایان اسلام سبب شده که «قاعده قرعه» به عنوان یکى از «قواعد فقهى» در کتب اسلامى شناخته شود و از آن بحث گردد.
اما قرعه مشروط به وجود بن بست کامل است، بنابراین، هر گاه طریق دیگرى براى حل مشکل پیدا شود، از قرعه نمى توان استفاده کرد.
طرز قرعه کشى در اسلام صورت خاصى ندارد، بلکه مى توان از چوبه هاى تیر یا سنگ ریزه، یا کاغذ و مانند آن طورى استفاده کرد که تبانى و زدوبند در آن راه نداشته باشد.
روشن است: در اسلام از طریق قرعه کشى نمى توان برد و باخت کرد؛ زیرا این موضوع مشکلى نبوده که براى حل آن متوسل به قرعه شویم و چنان درآمدى مشروع نیست.
این نکته نیز، لازم به یادآورى است که قرعه مخصوص منازعات و اختلافات میان مردم نیست، بلکه بن بستهاى دیگر را نیز مى توان با آن گشود، مثلاً همان طور که در احادیث وارد شده، اگر انسان منحرفى با گوسفندى آمیزش جنسى کند، سپس آن را در میان گله گوسفندان رها نماید و شناخته نشود، باید به قید قرعه یکى از آنها را خارج ساخت و از خوردن گوشت آن اجتناب نمود؛ زیرا کنار گذاشتن همه آنها زیان بزرگى است و استفاده از گوشت همه آنها نیز جایز نمى باشد. در اینجا «قرعه» حل مشکل مى کند.(2)