آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

طبق ظاهر آيه «و التین و الزیتون»، دو ميوه معروف انجیر و زیتون است، اما با توجه به سوگندهاى بعد مناسب است که به معنای دو كوه يا دو مركز مقدس و مورد احترام باشد و منظوردو کوهى است که شهر دمشق و بیت المقدس بر آنها قرار گرفته؛ چرا که این دو محل، سرزمین قیام بسیارى از انبیاء و پیامبران بزرگ خدا است. برخی گفته اند: تین مدینه و زیتون بیت المقدس است.

خداى متعال در اولین آیه از سوره «تین» مى فرماید: (قسم به تین و زیتون)؛ «وَ التِّینِ وَ الزَّیْتُون».
«تین» در لغت به معنى «انجیر» و «زیتون» همان زیتون معروف است، که ماده روغنى مفیدى از آن مى گیرند.
در این که: آیا منظور، سوگند به همین دو میوه معروف است یا چیز دیگر؟ مفسران سخنان گوناگونى دارند.
در حالى که، بعضى آن را اشاره به همان دو میوه معروف مى دانند که خواص غذائى و درمانى فوق العاده زیادى دارد.
بعضى دیگر معتقدند: منظور از آن، دو کوهى است که شهر «دمشق» و «بیت المقدس» بر آنها قرار گرفته؛ چرا که این دو محل، سرزمین قیام بسیارى از انبیاء و پیامبران بزرگ خدا است و این دو قسم با سوگندهاى سوم و چهارم که از سرزمین هاى مقدسى یاد مى کند، هماهنگ است.
بعضى نیز گفته اند: نامگذارى این دو کوه به نام «تین» و «زیتون» به خاطر این است که: بر یکى از آنها درختان «انجیر» مى روید و بر دیگرى درختان «زیتون».
بعضى نیز «تین» را اشاره به دوران آدم دانسته اند؛ چرا که لباسى که آدم و حوا در بهشت پوشیدند، از برگ درختان انجیر بود و زیتون را اشاره به دوران نوح(علیه السلام)مى دانند؛ زیرا در آخرین مراحل طوفان، نوح، کبوترى را رها کرد، تا درباره پیدا شدن خشکى از زیر آب جستجو کند، او با شاخه زیتونى بازگشت و نوح فهمید طوفان پایان گرفته و خشکى از زیر آب ظاهر شده است (لذا شاخه زیتون رمز صلح و امنیت است).
بعضى نیز، «تین» را اشاره به مسجد نوح(علیه السلام) که بر کوه «جودى» بنا شده مى دانند و زیتون را اشاره به «بیت المقدس».
ولى ظاهر آیه در بدو نظر، همان دو میوه معروف است، اما با توجه به سوگندهاى بعد، مناسب دو کوه یا دو مرکز مقدس و مورد احترام مى باشد.
لذا در حدیثى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم(خداوند از میان شهرها چهار شهر را برگزید و درباره آنها فرمود«وَ التِّینِ وَ الزَّیْتُونِ وَ طُورِ سینینَ وَ هذَا الْبَلَدِ الأَمین» «تین» «مدینه» است، «زیتون» «بیت المقدس» و «طور سینین» «کوفه» و «هذَا الْبَلَدِ الأَمینِ» «مکّه» است). (1)
این نکته نیز قابل دقت است: واژه «تین» در قرآن مجید، تنها در اینجا ذکر شده، در حالى که کلمه «زیتون» شش بار صریحاً در قرآن مجید آمده و یک بار هم به صورت اشاره، در آنجا که مى فرماید: «وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغ لِلآکِلینَ»؛ (و درختى که از طور سینا مى روید و از آن روغن و نان خورش براى خورندگان فراهم مى گردد). (2)