آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

بر اساس روایات متعدد، منظور از عهد هر گونه رابطه، معرفت و اطاعت پروردگار و ارتباط و پیوند با مکتب اولیاى حق و هرعمل صالح است.
 

خداى متعال در آیه 87 سوره «مریم» مى فرماید: (تنها کسانى مالک شفاعت اند که در نزد خداوند رحمان، عهد و پیمانى دارند)؛ «إِلاّ مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً».
تنها این دسته اند که مشمول شفاعت شافعان مى شوند و یا مقامشان از این هم برتر است و توانائى دارند از گنهکارانى که لایق شفاعت اند شفاعت کنند.
در این که منظور از «عهد»، در آیه فوق چیست؟ مفسران بحث هاى فراوانى کرده اند:
بعضى گفته اند: «عهد» همان ایمان به پروردگار، اقرار به یگانگى او و تصدیق پیامبران خدا است.
بعضى دیگر گفته اند: «عهد» در اینجا به معنى شهادت به وحدانیت حق و بیزارى از کسانى است که در برابر خدا پناهگاه و قدرتى قائلند و همچنین امید نداشتن به غیر «اللّه».
امام صادق(علیه السلام) در پاسخ یکى از دوستانش که از تفسیر آیه فوق سؤال کرد فرمود: «مَنْ دانَ بِوِلایَةِ أَمِیْرِ الْمُؤْمِنِیْنَ وَ الأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ فَهُوَ الْعَهْدُ عِنْدَ اللّهِ»؛ (کسى که به ولایت امیر مؤمنان و امامان اهلبیت(علیهم السلام) بعد از او عقیده داشته باشد، آن عهد نزد خداست). (1)
در روایت دیگرى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «مَنْ أَدْخَلَ عَلى مُؤْمِن سُرُوراً فَقَدْ سَرَّنِى وَ مَنْ سَرَّنِى فَقَدْ إِتَّخَذَ عِنْدَ اللّهِ عَهْداً»؛
(کسى که سرور و شادى در دل مؤمنى ایجاد کند، مرا مسرور کرده و هر کس مرا مسرور کند، عهدى نزد خدا دارد). (2)
در حدیث دیگرى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: محافظت بر عهد، همان محافظت بر نمازهاى پنجگانه است. (3)
از بررسى روایات فوق که در منابع مختلف اسلامى آمده و همچنین کلمات مفسران بزرگ اسلام، چنین نتیجه مى گیریم که عهد نزد خدا ـ همان گونه که از مفهوم لغوى آن استفاده مى شود ـ معنى وسیعى دارد و هر گونه رابطه با پروردگار، معرفت و اطاعت او و همچنین ارتباط و پیوند با مکتب اولیاى حق و هر گونه عمل صالح در آن جمع است، هر چند در هر روایتى به بخشى از آن یا مصداق روشنى اشاره شده است. (4)