آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

یهود یا مشرکان مکه از پیامبر(ص) خواستند خدا را براى آنها توصیف کند، پیغمبر(ص) سه روز پاسخى نگفت، تا این سوره نازل شد و به آنها پاسخ داد.

در آیات (1 ـ 4) سوره «اخلاص» می خوانیم: «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ * اللّهُ الصَّمَدُ * لمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ * وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ»؛ (بگو: خداوند، یکتا و یگانه است. * خداوندى است که همه نیازمندان قصد او مى کنند. * [هرگز] نزاد، و زاده نشد. * و براى او هیچ گاه شبیه و مانندى نبوده است).
شأن نزول:
در شأن نزول این سوره، از امام صادق(علیه السلام) چنین نقل شده: «یهود از رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) تقاضا کردند خداوند را براى آنها توصیف کند، پیغمبر(صلى الله علیه وآله) سه روز سکوت کرد و پاسخى نگفت، تا این سوره نازل شد و پاسخ آنها را بیان کرد».
در بعضى از روایات آمده: این سؤال کننده «عبداللّه بن صوریا» یکى از سران معروف یهود بود و در روایت دیگرى آمده: «عبداللّه بن سلام» چنین سؤالى را از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) در «مکّه» کرد، سپس ایمان آورد، و ایمان خود را همچنان مکتوم مى داشت.
در روایات دیگرى آمده است: مشرکان «مکّه» چنین سؤالى را کرده اند.
در بعضى از روایات نیز آمده: سؤال کنندگان، گروهى از مسیحیان «نجران» بودند.(1)
در میان این روایات، تضادى وجود ندارد؛ زیرا ممکن است این سؤال از ناحیه همه آنها مطرح شده باشد و این خود دلیلى است بر عظمت فوق العاده این سوره که پاسخگوى سؤالات افراد و اقوام مختلف است.(2)