آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از مجموع آیاتى که درباره «مصائب» در قرآن مجید آمده است، بر مى آید مصائب بر دو گونه است؛ برخی مصائب مانند: مرگ و حوادث طبیعی که با طبیعت زندگى انسان سرشته شده، و اراده بشر کمترین تأثیرى در آن ندارد؛ همه به اذن خدا روى مى دهد. برخی مصائب هم خود انسان به نحوى در آن نقش دارد و به خاطر اعمال انسان دامان او را می گیرد. البته در این نوع مصائب نیز تأثیر این اسباب از ناحیه خداوند و به اذن و فرمان او است، که اگر اراده کند هر سببی، بى رنگ و بى اثر مى شود.

از مجموع آیاتى که درباره مصائب در قرآن مجید آمده است، بر مى آید: مصائب بر دو گونه است: اوّل مصائبى که با طبیعت زندگى انسان سرشته شده، و اراده بشر کمترین تأثیرى در آن ندارد، مانند مرگ و میر و قسمتى از حوادث دردناک طبیعى.
دوّم مصائبى که انسان به نحوى در آن نقشى داشته است.
قرآن درباره دسته اوّل مى گوید: همه به اذن خدا روى مى دهد و درباره دسته دوّم مى گوید: به خاطر اعمال خودتان دامانتان را مى گیرد. (1)
بنابراین، کسى نمى تواند به این بهانه که تمام مصائب از سوى خدا است، در مقابل ظالمان سکوت کرده، به مبارزه برنخیزد، و نیز نمى تواند به این بهانه، دست از مبارزه با بیماری ها، آفات، مبارزه با فقر و جهل بردارد.
البته در اینجا نکته دیگرى نیز وجود دارد و آن این که: حتى در مصائبى که خود انسان در آن نقشى دارد، تأثیر این اسباب از ناحیه خداوند و به اذن و فرمان او است، که اگر اراده کند هر سببی، بى رنگ و بى اثر مى شود. (2)